5362 NoluEsnaf ve Sanatkârlar Meslek Kuruluşları Kanunu
BİRİNCİ
KISIM
Amaç, Kapsam ve Tanımlar
Amaç
MADDE 1. — Bu Kanunun amacı; esnaf ve sanatkârlar ile bunların yanlarında çalışanların
meslekî ve teknik ihtiyaçlarını karşılamak, meslekî faaliyetlerini
kolaylaştırmak, mesleğin genel menfaatlerine uygun olarak gelişmelerini ve
meslekî eğitimlerini sağlamak, meslek mensuplarının birbirleriyle ve halk ile
olan ilişkilerinde dürüstlüğü ve güveni hâkim kılmak, meslek disiplini ve
ahlâkını korumak ve bu maksatla kurulan tüzel kişiliğe sahip kamu kurumu
niteliğindeki esnaf ve sanatkârlar odaları ile bu odaların üst kuruluşu olan
birlik, federasyon ve Konfederasyonun çalışma usûl ve esaslarını düzenlemektir.
Kapsam
MADDE 2. — Bu Kanun, esnaf ve sanatkârlar ile bunların yanlarında çalışanlar ve esnaf ve
sanatkârlar tarafından kurulan esnaf ve sanatkârlar odaları ile bu odaların üst
kuruluşları olan birlik, federasyon ve Konfederasyon hakkında uygulanır.
Tanımlar
MADDE 3. — Bu Kanunun uygulanmasında;
a) Esnaf ve
sanatkâr: İster gezici ister sabit bir mekânda bulunsun, Esnaf ve Sanatkâr ile
Tacir ve Sanayiciyi Belirleme Koordinasyon Kurulunca belirlenen esnaf ve
sanatkâr meslek kollarına dahil olup, ekonomik faaliyetini sermayesi ile
birlikte bedenî çalışmasına dayandıran ve kazancı tacir veya sanayici niteliğini
kazandırmayacak miktarda olan, basit usulde vergilendirilenler ve işletme hesabı
esasına göre deftere tabi olanlar ile vergiden muaf bulunan meslek ve sanat
sahibi kimseleri,
b) Bakanlık:
Sanayi ve Ticaret Bakanlığını,
c) Genel
Müdürlük: Sanayi ve Ticaret Bakanlığı Esnaf ve Sanatkârlar Genel Müdürlüğünü,
d) Oda: Esnaf ve
sanatkârların kuracakları ihtisas ve karma esnaf ve sanatkârlar odalarını,
e) İhtisas odası:
Aynı meslekte faaliyette bulunan esnaf ve sanatkârların bir araya gelerek il
merkezlerinde veya ilçelerde kurmuş oldukları esnaf ve sanatkârlar odalarını,
f) Karma oda:
İhtisas odası kurabilecek sayıya ulaşamayan değişik mesleklerdeki esnaf ve
sanatkârların bir araya gelerek kuracakları odaları,
g) Şube: Birlik
tarafından oda kurulamayan ilçelerde açılacak ve buradaki esnaf ve sanatkârların
işlemlerini yürütecek hizmet birimlerini,
h) İrtibat
bürosu: İhtisas odalarının ve ilçelerdeki karma odaların çalışma bölgeleri
içerisinde açacakları büroları,
ı) Birlik: Aynı
ilde kurulan esnaf ve sanatkârlar odalarının, aralarındaki dayanışmayı temin
etmek ve bu odaların il genelinde işbirliği ve ahenk içerisinde çalışmalarını ve
gelişmelerini sağlamak ve o ilin esnaf ve sanatkârlarını temsil etmek amacıyla
il merkezlerinde kuracakları esnaf ve sanatkârlar odaları birliklerini,
j) Federasyon:
Aynı meslek dalında kurulan esnaf ve sanatkârlar odalarının, üyelerinin meslekî
yönden ihtiyaçlarını karşılamak, çalışmalarını ve gelişmelerini ülke genelinde
işbirliği ve ahenk içerisinde yapabilmelerini sağlamak amacıyla, kuracakları
esnaf ve sanatkârlar federasyonlarını,
k) Konfederasyon:
Esnaf ve sanatkârlar odaları, birlikleri ve federasyonları arasında birliği
temin, gelişme ve ilerlemeyi sağlamak ve genel olarak esnaf ve sanatkârların
çalışmalarını meslekî yönden ve kamu yararına uygun olacak şekilde düzenlemek ve
bu hususta gerekli görülecek her türlü tedbiri almak ve teşebbüste bulunmak,
meslekî eğitimlerini geliştirmek, esnaf ve sanatkârları yurt çapında ve
uluslararası düzeyde temsil etmek, sorunlarının çözümü için ulusal ve
uluslararası kurum ve kuruluşlar nezdinde gerekli
girişimlerde bulunmak, ulusal ekonomideki gelişmelere paralel olarak lüzumlu
görülecek meslekî tedbirleri almak ve Bakanlık tarafından esnaf ve sanatkârlarla
ilgili verilecek görevleri yapmak üzere kurulan Türkiye Esnaf ve Sanatkârları
Konfederasyonunu,
l) Esnaf ve
sanatkârlar meslek kuruluşları: Oda, birlik, federasyon ve Konfederasyonu,
m) Sicil:
Bulunduğu il idari sınırları içerisinde çalışmak üzere birlik bünyesinde ayrı
bir birim olarak kurulan Esnaf ve Sanatkâr Sicili Müdürlüğünü,
n) Sicil
Gazetesi: Türkiye Esnaf ve Sanatkârlar Sicil Gazetesini,
o) Asgari ücret: Onaltı yaşından büyük işçiler için uygulanan brüt
asgari ücreti,
p) Bakanlık
e-esnaf ve sanatkâr veri tabanı: Esnaf ve sanatkâr meslek kuruluşlarının
işlemlerinin ve verilecek hizmetlerin elektronik ortamda yapılmasını sağlayan
sistemi,
İfade eder.
İKİNCİ KISIM
Esnaf ve Sanatkârlar Meslek
Kuruluşları
BİRİNCİ BÖLÜM
Esnaf ve Sanatkârlar Odası
Odaların kuruluşu
MADDE 4. — Odalar, oda kurulmak istenen yerde çalışmakta olan sanat, hizmet ve meslek
sahipleri ile esnaftan en az beşyüz kişinin isteği
ve Bakanlık izni ile kurulur. Oda unvanında esnaf, sanatkâr veya esnaf ve
sanatkâr ibaresi yer alır.
Oda kuruluşu ile
ilgili olarak mülki idare amirliğine verilecek müracaat dilekçesine Bakanlık
tarafından Bakanlık e-esnaf ve sanatkâr veri tabanında hazırlanmış örneğine
uygun düzenlenen oda kuruluş tutanağı ve oda ana sözleşmesi eklenir. Ayrıca oda
kurucu üyelerinin tüm bilgilerinin eksiksiz olarak Bakanlık e-esnaf ve sanatkâr
veri tabanına girişi yapılır. Oda kuruluş tutanağı ve ana sözleşmesi, sicil
müdürünün gözetiminde tanzim ve imza edilir. Oda kuruluş işlemlerinin gerçeğe
uygun olup olmamasından sicil müdürü sorumludur.
Mülki idare
amirliği onbeş gün içinde kuruluş talebini inceler
ve görüşü ile birlikte kuruluş belgelerini noksansız olarak Bakanlığa gönderir.
Bakanlık kuruluş talebi hakkında ilgili birliğin görüşünü alır. Bakanlık bir ay
içinde kuruluş için izin verip vermediğini bildirmediği takdirde oda kurulmuş
sayılır.
Kurulan odanın
üyeleri arasında olup diğer odalardan ayrılmış olanların eski odalarındaki
üyeliği sona erer ve dosyası üyesi olduğu yeni kurulan odaya bir ay içinde
devredilir.
Karma odalarda,
odanın talebi ve birliğin onayı ile meslek komiteleri kurulabilir.
Odaların çalışma
bölgesi
MADDE 5. — Odaların çalışma bölgesi, bulundukları ilçenin idari sınırlarıdır.
Birden fazla ilçe
bulunan büyükşehir il merkezlerinde kurulan odaların
çalışma bölgesi büyükşehire dahil ilçelerin idari
sınırlarıdır.
Aynı çalışma
bölgesinde, faaliyet konusu aynı olan birden fazla oda kurulamaz.
Çalışma bölgesi
odaların faaliyet sınırlarını belirler, esnaf ve sanatkârların meslekî
faaliyetleri çalışma bölgesi ile sınırlandırılamaz.
Odalar, her türlü
sorumluluk kendilerine ait olmak kaydıyla çalışma bölgesi içinde birlikten izin
alarak irtibat bürosu açabilirler.
Odaya kayıt
MADDE 6. — Esnaf ve sanatkârların sicile kayıtları yapılmadıkça, hiçbir şekilde odaya kaydı
yapılamaz. Sicile kayıt olan esnaf ve sanatkârlara ait bilgiler sicil
tarafından; elektronik ortamda, iş yerlerinin bulunduğu yerdeki, iş yerleri
seyyar olanların ikametgâhlarının bulunduğu yerdeki meslek ve sanatları ile
ilgili ihtisas odasına; meslek ve sanatları ile ilgili ihtisas odası
bulunmayanların bilgileri ise karma odaya kayıt için gönderilir. İlgili oda
yönetim kurulu, bu kişilerle ilgili üyelik kararlarını ilk toplantısında alır.
Oda kuruluş yeter
sayısına ulaşılamadığı için oda kurulması mümkün olmayan yerlerdeki esnaf ve
sanatkârların kayıtları birlik marifetiyle tutulur. Esnaf ve sanatkârlara
odalarca verilen hizmetler, ilçelerde şube açmak suretiyle birlik tarafından
verilir.
Aynı iş yerinde
birden fazla konuda faaliyet gösteren esnaf ve sanatkârlar esas faaliyeti ile
ilgili odaya kayıt olurlar. Ancak, üye isterse yükümlülüklerini yerine getirmek
kaydıyla diğer faaliyetleriyle ilgili odalara da sicil marifetiyle kayıt
yaptırabilir.
Esnaf ve
sanatkârlar odasına kayıtlı olanlar, Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği
bünyesindeki ticaret ve sanayi odasına, ticaret odasına, sanayi odasına, deniz
ticaret odasına; bu odalara kayıtlı bulunanlar ise esnaf ve sanatkârlar odasına
kaydedilemezler. Sermaye şirketlerinin ortakları, başkaca esnaf ve sanatkârlık
faaliyeti olmadıkça, sadece şirket ortaklığı sebebiyle hiçbir şekilde esnaf ve
sanatkârlar odalarına üye kaydedilemezler.
Üyelik şartları
MADDE 7. — Oda üyeliği için aşağıdaki şartlar aranır:
a) Türkiye
Cumhuriyeti vatandaşı olmak veya yabancı devlet tabiiyetinde bulunmakla beraber
Türkiye'de sanat ve ticaret yapıyor olmak.
b) Medeni hakları
kullanma ehliyetine sahip olmak.
c) Vergi
mükellefi olmak ya da vergiden muaf olmak.
d) Türkiye Odalar
ve Borsalar Birliği bünyesindeki odalara kayıtlı olmamak.
Üyeliğin son
bulması
MADDE 8. — Aşağıda belirtilen durumlarda üyenin oda kaydının silinmesine yönetim kurulu
tarafından karar verilir, durum sicile bildirilerek kaydın silinmesi temin
edilir ve kaydı silinen üyeye oda tarafından on gün içinde üyenin odaya
bildirdiği iş yeri veya ikamet adresine yazılı olarak bildirilir.
a) Daimi olarak
odanın çalışma bölgesi dışına çıkanlar.
b) 7 nci maddede belirtilen şartlardan herhangi birini
kaybedenler veya bu şartlardan herhangi birine sahip olmadığı sonradan
anlaşılanlar.
c) Sanat ve
mesleğini yapmaktan sürekli olarak men edilenler.
d) Vergi
mükellefiyetini sildirenlerden altı ay içinde tekrar vergi mükellefiyeti tesis
ettirmeyenler.
Üyelikleri sicil
tarafından silinenlerden, üye niteliğini tekrar kazananların oda üyeliği sicil
tarafından tekrar tesis edilir. Bu şekilde üyeliği tekrar tesis edilen üyenin
daha önce kazanmış olduğu hakları aynen devam eder. Ancak, esnaf ve sanatkârlar
meslek kuruluşlarının yetkili organlarında görevli olup da oda üyeliği
yukarıdaki sebeplerden dolayı kesintiye uğrayanların yetkili organlardaki
görevleri de kendiliğinden sona erer. Bu kişiler üyeliklerini tekrar kazanmış
olsalar dahi o döneme ilişkin yetkili organ üyelikleri devam etmez.
Odaların
organları
MADDE 9. — Oda organları şunlardır:
a) Genel kurul:
Genel kurul toplantı tarihinden en az altı ay önce odaya kaydolmuş ve Bakanlık
e-esnaf ve sanatkâr veri tabanından, ilgili esnaf ve sanatkârlar meslek kuruluşu
tarafından alınacak, genel kurul toplantısına katılacaklar listesine dahil olan
üyelerden oluşur.
b) Yönetim
kurulu: Başkan dahil olmak üzere, üye sayısı 1000'den az olan odalarda yedi, üye
sayısı 1000-2000 olanlarda dokuz, 2000'den fazla olan odalarda onbir kişiden oluşur ve genel kurul üyeleri
arasından dört yıl süreyle görev yapmak üzere seçilir. Aynı sayıda yedek üye
seçilir.
c) Denetim
kurulu: Genel kurul üyeleri arasından dört yıl süreyle görev yapmak üzere
seçilecek üç kişiden oluşur. Aynı sayıda yedek üye seçilir.
Oda genel
kurulunun görev ve yetkileri
MADDE 10. — Oda genel kurulunun görev ve yetkileri şunlardır:
a) Oda başkanını,
yönetim kurulu ve denetim kurulu asıl ve yedek üyelerini seçmek.
b) Yönetim kurulu
faaliyet raporu, denetim kurulu raporu, bilanço ve gelir ve gider hesaplarını
incelemek, kabul veya reddetmek.
c) Yönetim kurulu
ve denetim kurulunu ibra etmek.
d) Yeni döneme
ait çalışma programı ile bu programda yer alacak olan üyelerin meslekî eğitim,
teorik ve pratik kurs programlarını ve tahmini bütçeyi incelemek, aynen veya
değiştirerek kabul etmek.
e) İşlem ve
eylemleri nedeniyle hukuki ve cezai sorumluluğu tespit edilen organ üyeleri
hakkında dava açılmasına, bunların görevde kalıp kalmamasına karar vermek.
f) Bakanlıkça
düzenlenen oda ana sözleşmesinde değişiklik yapılması hakkında yönetim kurulunca
Bakanlıktan alınacak ön izne dayanarak karar vermek.
g) Odanın meslekî
faaliyet alanını ilgilendiren konuda kurulabilecek federasyona kurucu olma
hususunda alınan yönetim kurulu kararını onaylamak.
h) Bakanlıktan
alınan ön izne dayanarak fesih teklifi hakkında karar vermek.
ı) İmkânları
nispetinde öncelikle faaliyet alanları ile ilgili branşlarda olmak üzere öğrenci
okutulmasına, bir evvelki yıl gayri safi gelirlerinin %10'unu geçmemek kaydıyla kamu yararına faaliyet gösteren
kuruluşlara ve belge veya diğer kanıtlara dayandırılmak kaydıyla muhtaç
durumdaki oda üyelerine yardımda bulunulmasına karar vermek.
j) Bağlı olduğu
birliğin muvafakati alınmak şartıyla kuruluş amacını gerçekleştirmeye yönelik
gayrimenkul ve her türlü taşıt alım ve satımına, gayrimenkul karşılığında ödünç
para alınmasına karar vermek.
k) Bağlı olduğu
birliğin muvafakati alınmak kaydıyla üyelerinin müşterek ihtiyaçlarını
karşılamak, meslekî faaliyetlerini kolaylaştırmak ve mesleğin genel menfaatlere
uygun olarak gelişmesini sağlamak amaçlarıyla sınırlı olarak kurulmuş veya
kurulacak şirketlere ve kooperatiflere iştirak etmek, amaçlarına uygun olarak
eğitim ve öğretim kurumları kurmak üzere vakıf kurmaya karar ve bu konudaki
işlemleri yürütmek üzere yönetim kuruluna yetki vermek.
l) Yönetim kurulu
tarafından teklif edilen uyulması zorunlu meslekî kararları kabul ya da reddetmek.
Oda yönetim
kurulunun görev ve yetkileri
MADDE 11. — Oda yönetim kurulunun görev ve yetkileri şunlardır:
a) Oda işlerini
mevzuat ve genel kurul kararlarına uygun olarak yürütmek.
b) Bakanlığın
mevzuat gereği vereceği görevleri yerine getirmek.
c) Yeni döneme
ait çalışma programı ile bu program içinde yer alacak olan üyelerin meslekî
eğitim, teorik ve pratik kurs programlarını ve tahmini bütçeyi hazırlamak ve
genel kurula sunmak.
d) Uyulması
zorunlu meslekî kararları almak hususunda, bağlı bulunduğu birliğe iletilmek
üzere genel kurula teklifte bulunmak.
e) Oda üyelerinin
sicillerini tutmak ve bu bilgileri Bakanlık e-esnaf ve sanatkâr veri tabanında
güncelleştirerek eksiksiz ve doğru olarak her an hazır halde bulundurmak, üyeler
tarafından talep edilen belgeleri bilgisayar ortamında düzenlemek, ayrıca
üyelerinin çalışma konuları hakkında resmî makamlarca istenilecek bilgileri
vermek.
f) Oda üyelerinin
çalışma konularına giren hususlarda haklarını korumak için resmî ve özel
kuruluşlar nezdinde girişimlerde bulunmak,
üyelerinin meslekî menfaatlerini ilgilendiren konularda, adli ve idari yargı
mercileri önünde oda başkanı marifetiyle odayı temsil etmek.
g) Oda
üyelerinden yıllık aidatları elektronik ortamda tahsil etmek,
h) Üyelerin,
çalışma konularına giren işlerde gelişmelerini sağlamak ve ihtiyaçlarını
karşılamak bakımından, gerekli tedbirleri almak, kurslar düzenlemek ve bu konuda
ihtiyaç duyulan tesisleri kurmak üzere genel kurula teklifte bulunmak, bu
bilgileri Bakanlık e-esnaf ve sanatkâr veri tabanında güncelleyerek takip etmek.
ı) Resmî ve özel
merciler tarafından istenecek temsilciyi atamak ve görevlendirmek.
j) Bakanlıktan ön
izni alınmış oda ana sözleşmesi değişikliklerini genel kurula teklif etmek.
k) Genel sekreter
ve diğer personelin atama, terfi, cezalandırma ve görevlerine son verilmesine
karar vermek, personele ait bilgileri Bakanlık e-esnaf ve sanatkâr veri
tabanında güncelleyerek takip etmek.
l) Oda üyelerince
üretilen mal ve hizmetlerin kalitesini, standartlarına ve sağlık koşullarına
uygun şekilde üretilip üretilmediğini ve ücret tarifelerine uyulup uyulmadığını
ilgililerin başvurusu üzerine veya doğrudan veya uzman kimseler aracılığı ile
kontrol etmek, ayrıca meslekî teamüle aykırı davranışları belirlenen üyelere
yazılı ihtarda bulunmak, tekrarı halinde ilgilileri birlik disiplin kuruluna
bildirmek, tüketicilerin korunması için gerekli tedbirleri almak ve üyeleri
hakkında bu konuda odaya yapılan şikâyetleri incelemek.
m) Oda üyeleri ve
müşterileri arasında çıkacak anlaşmazlıkları çözümlemek, ceza gerektiren
hallerde konuyu birlik disiplin kuruluna sevk etmek.
n) Muhasebe
işlemlerini bilgisayar ortamında yerine getirmek ve üyelerin talebi
doğrultusunda düzenlenen ve onanan belgeleri bilgisayar sisteminden yararlanarak
vermek.
o) Mesleğe yeni
girecek esnaf ve sanatkârlara meslekî eğitimler vererek, ticari faaliyetlerine
başlayabilmeleri ve iş yeri açma ruhsatları için ilgili belediyeye verilmek
üzere meslekî yeterlik belgesi vermek; üyelerine meslekî konularda danışmanlık
yapmak.
p) İlçelerde, oda
üyelerinin müşterileriyle ilişkisinde ortaya çıkan uyuşmazlıklarda, konu hakem
heyetlerine intikal ettirilmiş ise bu hakem heyetlerine üye görevlendirmek.
r) Bilanço ve
gelir ve gider hesap cetvelini şubat ayı sonuna kadar, genel kurul evrakını ise
genel kurulu takip eden on gün içinde bağlı bulunduğu birliğe ve federasyona
göndermek.
Oda denetim
kurulunun görev ve yetkileri
MADDE 12. — Oda denetim kurulunun görev ve yetkileri şunlardır:
a) Bu Kanunla
verilen görevler ile genel kurulda alınan kararların yönetim kurulu tarafından
yerine getirilip getirilmediğini incelemek.
b) Oda
işlemlerinin mevzuat ve oda ana sözleşmesi çerçevesinde yerine getirilip
getirilmediğini incelemek.
c) Bakanlık ve
oda üst kuruluşları tarafından verilen görevlerin yerine getirilip
getirilmediğini incelemek.
d) Odanın yıllık
aidatlarının üyelerden zamanında tahsil edilip edilmediğini kontrol etmek ve
odanın işlem ve hesapları hakkında genel kurula rapor vermek.
e) Odanın üye
kayıtlarının Bakanlık e-esnaf ve sanatkâr veri tabanında, yeterli bilgileri haiz
şekilde tutulmasını kontrol etmek.
f) Genel kurulu
olağanüstü toplantıya çağırmak.
Denetim kurulu
üyeleri, yukarıda sayılan görev ve yetkilerinden (d) ve (f) bentlerinde
belirtilenleri salt çoğunlukla yerine getirirler.
Resmî ve özel
kuruluşlarla ilişkiler
MADDE 13. — Resmî ve özel kuruluşlarca, tacir ve sanayiciden meslekî faaliyetleri ile ilgili
olarak istenilen ve 18.5.2004 tarihli ve 5174 sayılı Kanunun 26 ncı maddesinde öngörülen belgeler, esnaf ve
sanatkârlar için mensup oldukları oda tarafından düzenlenir ve verilir.
Resmî makamlarca,
esnaf ve sanatkârların meslekî faaliyetlerini ilgilendiren hususlarda alınacak
kararlarda, ilgili odanın mütalaasından faydalanılır ve kurulacak komisyonlara
oda temsilcisinin katılması zorunludur.
Belediyeler;
ruhsat verebilmek için iş yeri açmak veya meslekî faaliyette bulunmak isteyen
esnaf ve sanatkârlardan sicil tasdiknamesi ile üye olduklarına dair ilgili oda
belgesini istemek zorundadırlar.
Kamu kurum ve
kuruluşları, belediyeler, kamu iktisadi teşebbüsleri, esnaf ve sanatkâr kredi ve
kefalet kooperatifleri ve bankalar oda üyeleri ile ilgili ruhsat, ihale ve kredi
işlemlerinde üye olduklarına dair ilgili oda belgesini istemek zorundadırlar.
Odaların
gelirleri
MADDE 14. — Odaların gelirleri şunlardır:
a) Kayıt ücreti.
b) Yıllık aidat.
c)
Konfederasyonca belirlenen tarife ücretleri karşılığında düzenlenecek ve
onanacak belgeler ile yapılan hizmetler karşılığında alınacak ücretler.
d) Meslekî
yeterlik belgesi ücretleri.
e) Yayın
gelirleri.
f) Sınav
ücretleri.
g) Oda amacını
gerçekleştirmek için kurulacak kuruluşların ve iştiraklerin gelirleri.
h) Oda tarafından
düzenlenecek danışmanlık, eğitim, kurs ve sosyal faaliyet gelirleri.
ı) Muhasebe
işlerinin yapılmasından elde edilen gelirler.
j) Faiz ve diğer
gelirler.
k) Bağış ve
yardımlar.
Fesih, tasfiye ve
iptal
MADDE 15. — Odaların fesih sebepleri şunlardır:
a) Üye mevcudunun
yüzden aşağıya düşmesi.
b) Bakanlıkça
yapılacak uyarıya rağmen mevzuata aykırı genel kurul kararlarının iki ay içinde
düzeltilmemesi.
c)
Konfederasyonca tespit edilen yıllık zorunlu giderleri karşılayacak miktarda
gelir sağlayamadığının birlik tarafından tespit edilmesi üzerine yapılacak
yazılı uyarıya rağmen odanın mali durumunun bir yıl içinde iyileştirilememesi.
d) Odanın
faaliyet alanına giren hususlardan aynı meslek koluna mensup esnaf ve
sanatkârların zamanla ayrı oda kurmaları sonucu, kalan üye sayısının ikiyüzden aşağı düşmesi.
Odalar yukarıda
yazılı sebeplerle Bakanlığın teklifi üzerine yetkili asliye hukuk mahkemesi
kararıyla fesih olunur.
Yukarıdaki
hükümlere göre feshedilen odaların bağlı oldukları birlikçe görevlendirilecek
heyet tarafından, borçları kendi varlığından ödenip, alacakları tahsil
edildikten ve tasfiye giderleri de karşılandıktan sonra kalacak meblağ ile ayni
haklar, heyet tarafından tutanakla birliğe devredilir. Kuruluşu yapılan odanın,
daha sonra kuruluşunun usule uygun olmadığının anlaşılması halinde süre kaydı
aranmaksızın odanın kuruluşu Bakanlık tarafından iptal edilir. Odanın kuruluş
işleminin iptali halinde ise, odanın mal varlığı birliğe devredilir. Fesih olan
veya kuruluşu iptal olan odaların üye kayıt defterleri birlik tarafından
muhafaza edilir.
İKİNCİ BÖLÜM
Esnaf ve Sanatkârlar Odaları
Birlikleri
Birliklerin
kuruluşu
MADDE 16. — Her il merkezinde bir esnaf ve sanatkârlar odaları birliği kurulur.
Bakanlıkça
hazırlanan örneğe uygun olarak düzenlenmiş birlik ana sözleşmesi bir dilekçe ile
o yer valiliğine verilir. Valilik onbeş gün
içerisinde gerekli araştırmasını yaparak kuruluş onayı için belgeleri Bakanlığa
gönderir.
Birlik, ana
sözleşmesinin Bakanlık tarafından onaylanmasını müteakip kurulmuş olur. Birlik
kuruluşlarında Konfederasyon görüşü alınır.
Bir ilde birden
fazla birlik kurulamaz.
Birliğin çalışma
bölgesi
MADDE 17. — Birlik çalışma bölgesi kurulduğu ilin idari sınırlarıdır. Çalışma bölgesindeki
odalar faaliyetlerinden dolayı birliğe karşı sorumludurlar.
Birliğe kayıt
MADDE 18. — Odalar, çalışma bölgesi içinde bulundukları birliğe, birliğin kuruluşunu takip
eden bir ay içinde, yeni kurulan odalar da kuruldukları tarihten itibaren aynı
süre içinde kayıt olmak zorundadırlar. Kayıt zorunluluğunu yerine getirmeyen
odalar birlik tarafından resen kaydedilir ve bu durum ilgili odaya yazılı olarak
bildirilir.
Birliğin
organları
MADDE 19. — Birlik organları şunlardır:
a) Genel kurul :
Genel kurul tarihinden en az altı ay önce kurulmuş olan odaların başkan ve
yönetim kurulu üyeleri ile birliğin görevde bulunan başkanı, yönetim ve denetim
kurulu üyelerinden oluşur.
b) Başkanlar
kurulu : Birliğe üye odaların başkanlarından oluşur.
c) Yönetim kurulu
: Başkan dahil olmak üzere oda sayısı 25 ve daha az olanlarda beş, 26-50
olanlarda yedi, 51-120 olanlarda dokuz, 121 ve daha fazla olanlarda onbir kişiden oluşur ve genel kurul üyeleri
arasından dört yıl süreyle görev yapmak üzere seçilir. Aynı sayıda yedek üye
seçilir.
d) Denetim kurulu
: Genel kurul üyeleri arasından dört yıl süreyle görev yapmak üzere seçilecek
oda sayısı 50 ve daha az olanlarda üç, 51 ve daha fazla olanlarda beş kişiden
oluşur. Aynı sayıda yedek üye seçilir.
e) Disiplin
kurulu : Oda sayısı 50 ve daha az olanlarda üç, 51 ve daha fazla olanlarda beş
kişiden oluşur ve genel kurul üyeleri arasından dört yıl süreyle görev yapmak
üzere seçilir. Aynı sayıda yedek üye seçilir.
Birlik genel
kurulunun görev ve yetkileri
MADDE 20. — Birlik genel kurulunun görev ve yetkileri şunlardır:
a) Birlik
başkanını, yönetim, denetim ve disiplin kurulu asıl ve yedek üyelerini seçmek.
b) Yönetim kurulu
faaliyet raporu, denetim kurulu raporu, bilanço ve gelir ve gider hesaplarını
incelemek, kabul veya reddetmek.
c) Yönetim kurulu
ve denetim kurulunu ibra etmek.
d) Yeni döneme
ait çalışma programı ile bu program içinde yer alacak olan eğitim, teorik ve
pratik kurs programlarını ve tahmini bütçeyi incelemek, aynen veya değiştirerek
kabul etmek.
e) İşlem ve
eylemleri nedeniyle hukuki ve cezai sorumluluğu tespit edilen organ üyeleri
hakkında dava açılmasına, bunların görevde kalıp kalmamasına karar vermek.
f) Bakanlıkça
düzenlenen birlik ana sözleşmesinde değişiklik yapılması hakkında yönetim
kurulunca Bakanlıktan alınacak ön izne dayanarak karar vermek.
g) İmkânları
ölçüsünde öğrenci okutulmasına, bir evvelki yıl gayri safi gelirlerinin %10'unu geçmemek şartıyla kamu yararına hizmet eden
kuruluşlara sosyal yardım yapılmasına ve bütçe imkânları elverişli olmayan üye
odalara durumlarını belgelendirmeleri kaydıyla ayni ve nakdî yardımda
bulunulmasına karar vermek.
h) Kuruluş
amacını gerçekleştirmeye yönelik gayrimenkul ve her türlü taşıt alım ve
satımına, gayrimenkul karşılığında ödünç para alınmasına karar vermek.
ı) Üye odaların
ve üyelerinin müşterek ihtiyaçlarını karşılamak, meslekî faaliyetlerini
kolaylaştırmak ve mesleğin genel menfaatlere uygun olarak gelişmesini sağlamak
amaçlarıyla sınırlı olarak kurulmuş veya kurulacak şirketlere ve kooperatiflere
iştirak etmek, amaçlarına uygun olarak eğitim ve öğretim kurumları kurmak üzere
vakıf kurmaya karar vermek ve bu konuda işlemleri yürütmek üzere yönetim
kuruluna yetki vermek.
j) Faaliyetlerine
ait bilgileri Bakanlık e-esnaf ve sanatkâr veri tabanında güncelleyerek tutmak.
Birlik başkanlar
kurulu
MADDE 21. — Birlik başkanlar kurulu; istişare organı olup, birlik çalışma bölgesindeki esnaf
ve sanatkâr ile odalara ilişkin meseleler hakkında birlik yönetim kuruluna
tavsiyelerde bulunur.
Birlik yönetim
kurulu başkanı, başkanlar kurulunun da başkanıdır. Başkanın bulunmadığı hallerde
toplantıya yetki verilen birlik yönetim kurulu başkan vekili başkanlık eder.
Kurul, üyelerinin
çoğunluğu ile yılda bir defa eylül ayında kendiliğinden toplanır ve gerektiğinde
birlik başkanının veya başkanlar kurulunun çoğunluğunun yazılı çağrısı ile her
zaman toplanabilir.
Birlik yönetim
kurulunun görev ve yetkileri
MADDE 22. — Birlik yönetim
kurulunun görev ve yetkileri şunlardır:
a) Birlik
işlerini mevzuata ve genel kurul kararlarına uygun olarak yürütmek.
b) Bakanlık ve
Konfederasyonca mevzuat gereği verilecek görevleri yerine getirmek.
c) Yeni dönem
çalışma programı ile bütçeyi, bilanço ve gelir ve gider tablolarını hazırlamak
ve genel kurula sunmak.
d) Odaların
çalışmalarının mevzuat ve oda ana sözleşmesi esasları içinde yürütülmesini
sağlamak üzere gerekli görülecek zamanlarda, işlemlerini incelemek ve alınması
gerekli tedbirler hakkında bildirimde bulunmak.
e) Odalar
hakkında lüzumlu bilgilerin Bakanlık e-esnaf ve sanatkâr veri tabanında düzenli
olarak tutulmasını sağlamak ve resmî dairelerin bu husustaki isteklerini yerine
getirmek.
f) Odaların
gelişmesini sağlamak, ihtiyaç ve güçlüklerini gidermek için gerekli tedbirleri
almak, bu konuda resmî ve özel merciler nezdinde teşebbüslerde bulunmak, genel meslekî menfaatlerini ilgilendiren konularda adli
ve idari yargı mercileri önünde birlik başkanı marifetiyle birliği temsil etmek.
g) Odalarda ve
odalar arasında çıkan olumsuzluk ve anlaşmazlıklarla ilgili olarak düzenlenen
raporları incelemek ve konuyu çözüme kavuşturmak.
h) Odaların,
kuruluş amacını gerçekleştirmeye yönelik gayrimenkul ve her türlü taşıt alım ve
satımı ile ödünç para alınması; şirket, vakıf ve kooperatif kurma ve kurulu
bulunanlara katılma yönündeki taleplerini incelemek ve karar vermek.
ı) Resmî ve özel
merciler tarafından istenecek temsilciyi atamak ve görevlendirmek.
j) Genel sekreter
ve diğer personelin atama, terfi, cezalandırma ve görevlerine son verilmesine
karar vermek ve personele ait bilgileri Bakanlık e-esnaf ve sanatkâr veri
tabanında güncelleyerek takip etmek.
k) Çalışma
bölgesi içindeki meslekî teamül, gelenek ve uyulması zorunlu meslekî kararları
kendi görüşü ile birlikte Konfederasyona iletmek.
l) Birlik katılma
payının ve kayıt ücretinin üye odalardan elektronik ortamda tahsilini sağlamak.
m) Esnafın işyeri
açması, kapatması veya meslek değiştirmesi ile ilgili işlemlerin Bakanlık
e-esnaf ve sanatkâr veri tabanından takibini yaparak sicil işlemlerinin yerine
getirilmesini sağlamak.
n) Odalardan
gelen esnaf ve sanatkârlara ait şikâyetleri incelemek ve neticelendirmek ya da gerek görülmesi halinde konuyu Konfederasyona
intikal ettirmek.
o) İllerde, esnaf
ve sanatkârların müşterileriyle ilişkisinde ortaya çıkan uyuşmazlıklarda, konu
hakem heyetlerine intikal ettirilmiş ise bu hakem heyetlerine üye
görevlendirmek.
p) Üyesi olan
odalara, bu odaların mevcut üyelerine ve esnaf ve sanatkârlık faaliyetine yeni
başlayacak kişilere danışmanlık hizmeti vermek.
r) Üye odalardan
gelen yıl sonu bilanço ile gelir ve gider cetvellerini incelemek, odalara yol
gösterici tavsiyelerde bulunmak ve 15 inci maddenin (c) bendine göre
değerlendirmek; bilanço ve gelir ve gider hesap cetvelini şubat ayı sonuna
kadar, genel kurul evrakını ise genel kurulu takip eden on gün içinde
Konfederasyona göndermek.
Birlik denetim
kurulunun görev ve yetkileri
MADDE 23. — Birlik denetim kurulunun görev ve yetkileri şunlardır:
a) Bu Kanunla
verilen görevler ile genel kurul kararlarının yönetim kurulu tarafından yerine
getirilip getirilmediğini incelemek.
b) Birlik
işlemlerinin mevzuat ve birlik ana sözleşmesi çerçevesinde yerine getirilip
getirilmediğini incelemek.
c) Bakanlık ve
Konfederasyon tarafından mevzuat gereği verilen görevlerin yerine getirilip
getirilmediğini incelemek.
d) Birlik kayıt
ücreti ve katılma paylarının üye odalardan zamanında tahsil edilip edilmediğini
kontrol etmek ve birliğin işlem ve hesapları hakkında genel kurula rapor vermek.
e) Birliğe bağlı
odaların hesap ve işlemlerini Bakanlığın isteği üzerine incelemek.
f) Genel kurulu
olağanüstü toplantıya çağırmak.
Denetim kurulu
üyeleri, yukarıda sayılan görev ve yetkilerinden (d) ve (f) bentlerinde
belirtilenleri salt çoğunlukla yerine getirirler.
Disiplin kurulu
ve disiplin cezaları
MADDE 24. — Birlik disiplin kurulu birliğe bağlı oda üyelerinin meslekî faaliyetleri
sırasında meslek ahlakı ile bağdaşmayan hareket ve işlemlerini soruşturmaya ve
durumun niteliğine ve ağırlık derecesine göre bu maddede belirtilen disiplin
cezalarını vermeye yetkilidir.
Disiplin kurulu
kendi üyeleri arasından bir başkan seçer. Disiplin kurulunun sekreterlik işleri
birlik tarafından yerine getirilir. Disiplin kurulu üyeleri arasında eksilme
olduğu takdirde, yedek üyelerden genel kuruldaki seçimde en fazla oy alanlar,
oyların eşitliği halinde listeye göre sırayla disiplin kurulunca yazılı olarak
disiplin kuruluna çağrılır.
Üyenin yazılı
savunması alınmadan disiplin cezası verilemez. Disiplin kurulunun yedi günden az
olmamak üzere verdiği süre içinde savunma yapmayan üye, savunma hakkından
vazgeçmiş sayılır.
Disiplin kurulu
kendilerine intikal eden ihbar ve şikâyetleri en çok bir ay içinde soruşturmaya
başlar ve en geç üç ay içinde sonuçlandırır.
Disiplin
kurulunca verilen cezalar on gün içinde ilgililere yazılı olarak tebliğ edilir.
İlgililer bu karara karşı tebellüğ tarihinden itibaren onbeş gün içinde yetkili idare mahkemesine dava açabilirler. Davanın
açılmış olması idarece verilen cezanın yerine getirilmesini durdurmaz. Dava,
zaruret görülmeyen hallerde, evrak üzerinden inceleme yapılarak en kısa sürede
sonuçlandırılır. Yetkili idare mahkemesince verilen kararlara karşı bölge idare
mahkemesine başvurulabilir. Bölge idare mahkemesinin verdiği kararlar kesindir.
Oda üyelerine
birlik disiplin kurulunca verilecek cezalar şunlardır:
a) Uyarma cezası:
Meslek şeref ve haysiyetine uygun düşmeyen hareketleri olan, odaya olan üyelik
görev ve yükümlülüklerini yerine getirmeyen, üyesi olduğu oda ve diğer esnaf ve
sanatkâr meslek kuruluşlarının itibarını zedeleyici fiilde bulunan ve sözler
sarf eden, müşteri veya diğer kişilerle olan ilişkilerinde terbiye ve nezakete
aykırı davranışlarda bulunan üyenin, meslekî faaliyetinde ve davranışlarında
daha dikkatli olması gerektiğinin yazı ile bildirilmesidir. Üye, bir yıl içinde
uyarma cezası gerektiren fiili tekrarlaması halinde kınama cezası ile tecziye
edilir.
b) Kınama cezası:
Müşterilerine ve diğer kişilere olan taahhütlerini yerine getirmeyen veya
bunlara karşı haksız ithamda bulunan, müşterilerini ve diğer kişileri kandıran,
nizami ölçü ve tartı aletlerini bilerek kullanmayan üyeye meslekî faaliyetinde
ve davranışlarında kusurlu olduğunun yazı ile bildirilmesidir. Üye, bir yıl
içinde kınama cezasını gerektiren fiili tekrarlaması halinde para cezası ile
tecziye edilir.
c) Para cezası:
Üyenin, Bakanlık, o yer idare amiri, esnaf ve sanatkârlar meslek kuruluşları
tarafından mevzuata uygun olarak alınmış kararlara aykırı hareket etmesi ve
mükerrer kınama cezası almasından dolayı, para cezası ile cezalandırılmasıdır.
Para cezaları birliğe gelir kaydedilir. Verilecek para cezası 61 inci maddeye
göre belirlenen yıllık aidatın iki katıdır. Üyenin para cezası verilmesini
gerektiren eylem ve davranışlarının, aynı eylem ve davranış olmasına
bakılmaksızın bir yıl içinde tekrarında, verilecek ceza yıllık aidatın beş katı
olarak uygulanır.
d) Geçici veya
uzun süreli oda üyeliğinden çıkarma cezası: Üyenin, esnaf ve sanatkâr sıfatı ile
bağdaşmayacak nitelik ve derecede yüz kızartıcı ve utanç verici hareketlerde,
huzur, sükûn ve çalışma düzenini bozucu eylem ve davranışlarda bulunması
karşısında oda üyeliğinden geçici veya uzun süreli olarak çıkarılması, bu süre
içerisinde meslekî faaliyetini yürütememesidir.
Geçici çıkarma
cezası bir aydan az, altı aydan fazla; uzun süreli çıkarma cezası altı aydan az,
iki yıldan fazla olamaz.
Birliğin
gelirleri
MADDE 25. — Birliğin gelirleri şunlardır:
a) Birliğe bağlı
odalardan alınacak kayıt ücreti.
b) Birliğe bağlı
odalar tarafından ödenecek katılma payları.
c) Yayın
gelirleri.
d) Bağış ve
yardımlar.
e) Birlik amacını
gerçekleştirmek için kurulacak kuruluşların ve iştiraklerin gelirleri.
f) Birlik
tarafından verilecek danışmanlık ve düzenlenecek sosyal faaliyet gelirleri.
g) Birlik
tarafından düzenlenecek meslekî kurslar, sergi ve fuarlardan sağlanacak
gelirler.
h) Para cezaları.
ı)
Konfederasyonca belirlenen ücret tarifelerine göre düzenlenecek ve onanacak
belge ile hizmet karşılığı gelirleri.
j) Sicile ilk
kayıt ücreti.
k) Sicil
harçlarından alınacak paylar.
l) Faiz ve diğer
gelirler.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Esnaf ve Sanatkârlar
Federasyonu
Federasyonun
kuruluşu
MADDE 26. — Federasyon kurulabilmesi için ülke genelinde aynı meslek dalında kurulmuş olan
odaların %60'ının genel kurullarının federasyon kurulması yönünde karar almaları
ve kurucu oda adedinin 40'dan az olmaması şarttır.
Kurucular,
Bakanlıkça hazırlanmış örneğe uygun olarak düzenleyecekleri federasyon ana
sözleşmesini bir dilekçe ile birlikte Bakanlığa verirler. Federasyon
kuruluşlarında Konfederasyonun görüşü alınır.
Federasyon; ana
sözleşmesinin Bakanlık tarafından onanmasından sonra kurulmuş olur. Aynı
faaliyet konusunda birden fazla federasyon kurulamaz.
Federasyonların
merkezi Ankara'dadır.
Federasyona kayıt
MADDE 27. — Federasyon kurulduktan sonra aynı meslek dalında kurulmuş bulunan veya sonradan
kurulacak odalar, kuruluş tarihinden itibaren bir ay içinde federasyona kayıt
olmak zorundadırlar.
Kayıt
zorunluluğunu yerine getirmeyen odaların kayıtları federasyon tarafından resen
yapılır ve ilgili odaya yazılı olarak bildirilir.
Federasyonun
organları
MADDE 28. — Federasyon organları şunlardır:
a) Genel kurul:
Federasyon genel kurul tarihinden en az altı ay önce kurulmuş olan odaların
yönetim kurulu başkan ve üyeleri ile federasyonun görevde bulunan başkanı,
yönetim ve denetim kurulu üyelerinden oluşur.
b) Yönetim
kurulu: Başkan dahil olmak üzere, oda sayısı 75 ve daha az olanlarda dokuz,
76-125 olanlarda onbir, 126 ve daha fazla olanlarda onüç kişiden oluşur ve genel kurul üyeleri arasından
dört yıl süreyle görev yapmak üzere seçilir. Aynı sayıda yedek üye seçilir.
c) Denetim
kurulu: Genel kurul üyeleri arasından dört yıl süreyle görev yapmak üzere
seçilecek üç kişiden oluşur. Aynı sayıda yedek üye seçilir.
Federasyon genel
kurulunun görev ve yetkileri
MADDE 29. — Federasyon genel
kurulunun başlıca görev ve yetkileri şunlardır:
a) Federasyon
başkanını, yönetim kurulu ve denetim kurulu asıl ve yedek üyelerini seçmek.
b) Yönetim kurulu
faaliyet raporu, denetim kurulu raporu, bilanço ve gelir ve gider hesaplarını
incelemek, kabul veya reddetmek.
c) Yönetim kurulu
ve denetim kurulunu ibra etmek.
d) Yeni döneme
ait çalışma programı ile bu program içinde yer alan eğitim, teorik ve pratik
kurs programlarını ve tahmini bütçeyi incelemek, aynen veya değiştirerek kabul
etmek.
e) İşlem ve
eylemleri nedeniyle hukuki ve cezai sorumluluğu tespit edilen organ üyeleri
hakkında dava açılmasına, bunların görevde kalıp kalmamasına karar vermek.
f) Üye odalarda
ve üye odalar arasında meslek ve sanatlarının yürütülmesi yönünden çıkacak
olumsuzlukları ve anlaşmazlıkları çözüme kavuşturmak ve üye odaların uyması
zorunlu meslekî kararların alınmasını sağlamak üzere Konfederasyona teklifte
bulunmak.
g) Üye odalar ve
mensuplarının meslekî gelişme ve ihtiyaçlarının karşılanmasını sağlamak
maksadıyla gerekli tedbirleri almaya ve bu konuda gereken kurs, seminer, fuar ve
benzeri kültürel ve sosyal faaliyetlerde bulunmaya, tesisler kurmaya,
Konfederasyonun uygun görüşü ile Bakanlıktan izin alarak uluslararası
kuruluşlara üye olmaya karar vermek.
h) İmkânları
ölçüsünde öğrenci okutulmasına, bir evvelki yıl gayri safi gelirinin %10'unu geçmemek şartıyla kamu yararına hizmet eden
kuruluşlara sosyal yardım yapılmasına ve bütçe imkânları elverişli olmayan üye
odalara durumlarını belgelendirmeleri kaydıyla ayni ve nakdî yardımda
bulunulmasına karar vermek.
ı) Kuruluş
amacını gerçekleştirmeye yönelik gayrimenkul ve her türlü taşıt alım satımına,
gayrimenkul karşılığında ödünç para alınmasına karar vermek; bütün bu
faaliyetlerine ait bilgileri Bakanlık e-esnaf ve sanatkâr veri tabanında
güncelleyerek tutmak.
j) Üye odaların
ve üyelerinin müşterek ihtiyaçlarını karşılamak, meslekî faaliyetlerini
kolaylaştırmak ve mesleğin genel menfaatlere uygun olarak gelişmesini sağlamak
amaçlarıyla sınırlı olarak kurulmuş veya kurulacak şirketlere ve kooperatiflere
iştirak etmek, amaçlarına uygun olarak eğitim ve öğretim kurumları kurmak üzere
vakıf kurmaya karar vermek ve bu konudaki işlemleri yürütmek üzere yönetim
kuruluna yetki vermek.
Federasyon
yönetim kurulunun görev ve yetkileri
MADDE 30. — Federasyon yönetim kurulunun görev ve yetkileri şunlardır:
a) Federasyon
işlerini mevzuata ve genel kurul kararlarına uygun olarak yürütmek.
b) Bakanlık ve
Konfederasyonca mevzuat gereği verilecek görevleri yerine getirmek.
c) Yeni dönem
çalışma programı ile bu program içinde yer alacak eğitim, teorik ve pratik kurs
programlarını ve tahmini bütçeyi hazırlamak ve genel kurulun onayına sunmak.
d) Mevzuat ve oda
ana sözleşmesi esasları içinde yürütülmesini sağlamak üzere, gerekli görülecek
zamanlarda, üye odaların çalışmalarını inceleyerek alınması gerekli idari ve
mali tedbirler hakkında bildirimde bulunmak ve odanın bağlı bulunduğu birliğe
bilgi vermek.
e) Federasyonda
çalışan personel ile odalarla mensupları hakkındaki lüzumlu bilgilerin Bakanlık
e-esnaf ve sanatkâr veri tabanında düzenli olarak tutulmasını sağlamak ve resmî
dairelerin bu husustaki taleplerini yerine getirmek.
f) Üyesi olan
odalar ve mensuplarının meslekî bilgi ve eğitim çalışmalarını temin etmek, resmî
ve özel merciler nezdinde gerekli girişim ve
temaslarda bulunmak, mensuplarının genel meslekî menfaatlerini ilgilendiren
konularda adli ve idari yargı mercileri önünde federasyon başkanı marifetiyle
federasyonu temsil etmek.
g) Genel sekreter
ve diğer personelin atama, terfi, cezalandırma ve görevlerine son verilmesine
karar vermek.
h) Resmî ve özel
merciler tarafından istenecek temsilcileri atamak ve görevlendirmek.
ı) Üye odaların
gelişmesi için lüzumlu ve yararlı tedbirleri almak ve gereken tesisleri kurmak.
j) Federasyon
katılma payının ve kayıt ücretinin üye odalardan elektronik ortamda tahsilini
sağlamak.
k) Bilanço ve
gelir ve gider hesap cetvelini şubat ayı sonuna kadar, genel kurul evrakını ise
genel kurulu takip eden on gün içinde Konfederasyona göndermek.
Federasyon
denetim kurulunun görev ve yetkileri
MADDE 31. — Federasyon denetim kurulunun görev ve yetkileri şunlardır:
a) Bu Kanunla
verilen görevler ile genel kurulda alınan kararların yönetim kurulu tarafından
yerine getirilip getirilmediğini incelemek.
b) Federasyon
işlemlerinin mevzuat ve federasyon ana sözleşmesi çerçevesinde yerine getirilip
getirilmediğini incelemek.
c) Bakanlık ve
Konfederasyon tarafından mevzuat gereği verilen görevlerin yerine getirilip
getirilmediğini incelemek.
d) Federasyon
kayıt ücreti ve katılma paylarının üye odalardan zamanında tahsil edilip
edilmediğini kontrol etmek ve federasyonun işlem ve hesapları hakkında genel
kurula rapor vermek.
e) Genel kurulu
olağanüstü toplantıya çağırmak.
Denetim kurulu
üyeleri, yukarıda sayılan görev ve yetkilerinden (d) ve (e) bentlerinde
belirtilenleri salt çoğunlukla yerine getirirler.
Federasyonun
gelirleri
MADDE 32. — Federasyonun gelirleri şunlardır:
a) Federasyona
bağlı odalardan alınacak kayıt ücreti ve katılma payları.
b) Yayın
gelirleri.
c) Bağış ve
yardımlar.
d) Federasyonun
amacını gerçekleştirmek için kurulacak kuruluşların ve iştiraklerin gelirleri.
e) Federasyonca
düzenlenecek sosyal faaliyet gelirleri.
f) Federasyon
tarafından düzenlenecek meslekî kurslar, sergi ve fuarlardan sağlanacak
gelirler.
g)
Konfederasyonca belirlenen tarife ücretleri karşılığında düzenlenecek ve
onanacak belge ve hizmet karşılıkları.
h) Faiz ve diğer
gelirler.
Fesih ve tasfiye
MADDE 33. — Federasyon, kayıtlı üye odalardan üçte birinin yazılı fesih talebi üzerine bir
ay içinde yapacağı genel kurul toplantısında, genel kurul üyelerinin üçte
ikisinin kararı ile feshedilir.
Feshedilen
federasyon, Konfederasyonca görevlendirilecek üç kişilik bir heyet tarafından,
borçları kendi varlığından ödenip, alacakları tahsil edildikten ve tasfiye
giderleri de karşılandıktan sonra kalacak meblağ ve ayni haklar Konfederasyona devrolunur. Beş sene içerisinde aynı konuda
federasyon kurulduğu takdirde devrolunan meblağ bu
kuruluşa verilir.
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Türkiye Esnaf ve Sanatkârları
Konfederasyonu
Konfederasyonun
kuruluşu
MADDE 34. — Konfederasyon, Bakanlıkça hazırlanmış örneğine uygun Konfederasyon ana
sözleşmesinin Bakanlık tarafından onanmasından sonra kurulmuş olur. Kuruluş
merkezi Ankara'dadır. Konfederasyonun kısa adı TESK'tir.
Konfederasyona
kayıt
MADDE 35. — Bu Kanuna göre kurulmuş veya kurulacak olan birlik ve federasyonlar kuruluş
tarihinden itibaren bir ay içinde Konfederasyona kayıt olmak zorundadırlar.
Kayıt
zorunluluğunu yerine getirmeyen birlik ve federasyonların kayıtları
Konfederasyonca resen yapılır ve ilgili meslek kuruluşlarına yazılı olarak
bildirilir.
Konfederasyonun
organları
MADDE 36. — Konfederasyonun organları şunlardır:
a) Genel kurul:
Birlik ve federasyonların başkan ve yönetim kurulu üyeleri ile Konfederasyonun
görevde bulunan genel başkanı, yönetim kurulu ve dışarıdan seçilen üyeler hariç
denetim kurulu üyelerinden oluşur.
b) Başkanlar
kurulu: Konfederasyon genel başkanı ile birlik ve federasyon başkanlarından
oluşur.
c) Yönetim
kurulu: Genel kurul üyeleri arasından dört yıl süreyle görev yapmak üzere
seçilen genel başkan dahil onbeş kişiden oluşur.
Aynı sayıda yedek üye seçilir.
d) Denetim
kurulu: Genel kurul üyeleri arasından veya ikisi dışarıdan dört yıl süreyle
görev yapmak üzere seçilen beş kişiden oluşur. Aynı sayıda yedek üye seçilir.
Konfederasyon
genel kurulunun görev ve yetkileri
MADDE 37. — Konfederasyon genel kurulunun görev ve yetkileri şunlardır:
a) Konfederasyon
genel başkanını, yönetim kurulu ve denetim kurulu asıl ve yedek üyelerini
seçmek.
b) Yönetim kurulu
faaliyet raporu, denetim kurulu raporu, bilanço ve gelir ve gider hesaplarını
incelemek, kabul veya reddetmek.
c) Yönetim kurulu
ve denetim kurulunu ibra etmek.
d) Yeni döneme
ait çalışma programı ile bu programda yer alan eğitim, teorik ve pratik kurs
programlarını ve tahmini bütçeyi incelemek, aynen veya değiştirerek kabul etmek.
e) İşlem ve
eylemleri nedeniyle hukuki ve cezai sorumluluğu tespit edilen organ üyeleri
hakkında dava açılmasına, bunların görevde kalıp kalmamasına karar vermek.
f) Yönetim
kurulunca hazırlanan yönetmelikleri onamak.
g) Herhangi bir
sebeple birlik ve federasyonlarla Konfederasyon yönetim kurulu ve denetim kurulu
arasında çıkacak görüş ayrılıklarını çözüme kavuşturmak.
h) Esnaf ve sanat
sahiplerinin meslek ve sanatlarının yürütülmesi için gerekli ve faydalı
görülecek tedbir ve teşebbüslerden yönetim kurulu tarafından getirilecek
konuları incelemek ve karara bağlamak.
ı) Eğitim ve
öğretim kurumları açılmasına, öğrenci yurtları tesis edilmesine, burs
verilmesine ve öğrenci okutulmasına, bir evvelki yıl gayri safi gelirinin
%10'unu geçmemek şartıyla kamu yararına hizmet eden
kuruluşlara sosyal yardımlarda bulunulmasına, bütçe imkânları yeterli olmayan
birlik ve federasyonlara durumlarını belgelendirmek kaydıyla ayni ve nakdi
yardım yapılmasına karar vermek.
j)
Konfederasyonun kuruluş amacını gerçekleştirmeye yönelik gayrimenkul ve her
türlü taşıt alım satımına, gayrimenkul karşılığında ödünç para alınmasına karar
vermek, bu faaliyetlerine ait bilgileri Bakanlık e-esnaf ve sanatkâr veri
tabanında güncelleyerek tutmak.
k) Esnaf ve
sanatkârlar meslek kuruluşları ve üyelerinin müşterek ihtiyaçlarını karşılamak,
meslekî faaliyetlerini kolaylaştırmak ve mesleğin genel menfaatlere uygun olarak
gelişmesini sağlamak amaçlarıyla sınırlı olarak kurulmuş veya kurulacak
şirketlere ve kooperatiflere iştirak etmek, amaçlarına uygun olarak eğitim ve
öğretim kurumları kurmak üzere vakıf kurmaya karar ve bu konuda işlemleri
yürütmek üzere yönetim kuruluna yetki vermek.
Konfederasyon
başkanlar kurulu
MADDE 38. — Konfederasyon başkanlar kurulu, yüksek istişare kurulu olarak, ülke genelindeki
esnaf ve sanatkârlar meslek kuruluşlarına ilişkin meseleler ile Türk esnaf ve
sanatkârlarının ülke içindeki ve uluslararası düzeydeki gelişme ve sorunları
hakkında Konfederasyon yönetim kuruluna tavsiyelerde bulunur.
Konfederasyon
genel başkanı, başkanlar kurulunun da başkanıdır. Başkanın bulunmadığı hallerde
toplantıya yetki verilen Konfederasyon genel başkan vekili başkanlık eder.
Kurul, üyelerinin
çoğunluğu ile yılda bir defa ekim ayında kendiliğinden ve gerektiğinde
Konfederasyon genel başkanının veya başkanlar kurulunun çoğunluğunun yazılı
çağrısı üzerine her zaman toplanabilir.
Konfederasyon
yönetim kurulunun görev ve yetkileri
MADDE 39. — Konfederasyon yönetim kurulunun başlıca
görev ve yetkileri şunlardır:
a) Konfederasyon
işlerini mevzuata ve genel kurul ve başkanlar kurulu tavsiyelerine uygun olarak
yürütmek.
b) Bakanlık
tarafından mevzuat gereği verilecek görevleri yerine getirmek.
c) Yeni dönem
çalışma programı ile bu program içinde yer alacak olan eğitim, teorik ve pratik
kurs programlarını ve tahmini bütçeyi hazırlamak ve genel kurulun onayına
sunmak.
d) Birliklerin,
federasyonların ve gerektiğinde odaların çalışmalarını mevzuat ve ana
sözleşmeleri esasları içinde yürütülmesini sağlamak için lüzumlu görülecek
zamanlarda hesap ve işlemlerini incelemek ve alınması gerekli tedbirler hakkında
bildirimde bulunmak; birlik ve federasyonların, gelecek yıl çalışma programları
ile yıl sonu bilanço ve gelir ve gider cetvellerini değerlendirmek ve bu
kuruluşlara yol gösterici tavsiyelerde bulunmak.
e) Üyeleri
hakkında gerekli bilgilerin Bakanlık e-esnaf ve sanatkâr veri tabanında düzenli
olarak bulunmasını sağlamak, resmî ve özel mercilerce lüzumlu görülecek
konularda istenecek bilgi ve mütalaayı vermek, mensuplarının genel meslekî
menfaatlerini ilgilendiren konularda, adli ve idari yargı mercileri önünde
Konfederasyon genel başkanı marifetiyle Konfederasyonu temsil etmek.
f) Birlikler veya
birliklerle federasyonlar arasında çıkacak anlaşmazlıkları incelemek ve çözüme
kavuşturmak, çözüme kavuşturulamayan hususları Bakanlığa intikal ettirmek.
g) Konfederasyon
topluluğu içindeki kuruluş mensuplarının meslek ve sanatlarının yürütülmesi için
gerekli ve faydalı görülecek tedbirleri almak ve teşebbüslerde bulunmak.
h) Konfederasyon
personelinin tüm bilgilerini Bakanlık e-esnaf ve sanatkâr veri tabanında takip
etmek, genel sekreter ve diğer personelin atanma, terfi, cezalandırılma ve
görevlerine son verilmesine karar vermek.
ı) Esnaf ve
sanatkârlar meslek kuruluşlarını ilgilendiren konularda hazırlanacak mevzuat
hakkında, gerektiğinde Konfederasyon görüşünü oluşturmak ve ilgili makama
sunmak.
j) Ülke içinde ve
dışında sergi ve fuarlar düzenlemek, desteklemek, katılmak ve Bakanlık izni
alınmak şartıyla, ülke dışındaki meslekî kuruluşlara üye olma çalışmaları
yapmak.
k) Esnaf ve
sanatkârlar ile Konfederasyona bağlı kuruluşların ihtiyacı olan yardım ve
kredileri sağlamak için gerekli girişimlerde bulunmak.
l) Esnaf ve
sanatkârlar meslek kuruluşlarının muhasebe ve personel ile gereken diğer
konularda yönetmeliklerini hazırlamak.
m) Meslek
standartlarının belirlenmesi konusunda Milli Eğitim Bakanlığı, Çalışma ve Sosyal
Güvenlik Bakanlığı, Türk Standartları Enstitüsü ve Türkiye Odalar ve Borsalar
Birliği ile işbirliği yapmak.
n) Millî
Prodüktivite Merkezi, Küçük ve Orta Ölçekli Sanayi Geliştirme ve Destekleme
İdaresi Başkanlığı ve benzeri kuruluşların kurullarına katılacak delegeyi tespit
etmek.
o) Türkiye Esnaf
ve Sanatkârlar Sicil Gazetesini Bakanlık e-esnaf ve sanatkâr veri ta-banında
yayınlamak, meslekî yayında bulunmak.
p) Birlik ve
federasyonlarca gönderilen uyulması zorunlu meslekî kararları Bakanlık onayına
sunmak.
r) Federasyon,
birlik ve odalarda Konfederasyon tarafından yapılan denetimler sonucunda organ
üyelerinin ve görevli personelin 59 uncu maddeye göre sorumlu görülmesi halinde,
sonuç hakkında Bakanlığa bilgi vermek.
s) Konfederasyon katılma payının ve kayıt
ücretinin birlik ve federasyonlardan elektronik ortamda işlem sırasında
tahsilini sağlamak.
t) Kaybolmaya yüz
tutmuş mesleklerin yaşatılması ve korunması için gerekli tedbirleri almak,
konuyla ilgili olarak Bakanlığı bilgilendirmek.
Konfederasyon
denetim kurulunun görev ve yetkileri
MADDE 40. — Konfederasyon
denetim kurulunun görev ve yetkileri şunlardır:
a) Bu Kanunla
verilen görevler ile genel kurulda alınan kararların yönetim kurulu tarafından
yerine getirilip getirilmediğini incelemek.
b) Konfederasyon
işlemlerinin mevzuat ve Konfederasyon ana sözleşmesi çerçevesinde yerine
getirilip getirilmediğini incelemek.
c) Bakanlık
tarafından mevzuat gereği verilen görevlerin yerine getirilip getirilmediğini
incelemek.
d) Konfederasyon
kayıt ücreti ve katılma paylarının üye birlik ve federasyonlardan zamanında
tahsil edilip edilmediğini kontrol etmek ve Konfederasyonun işlem ve hesapları
hakkında genel kurula rapor vermek.
e) Genel kurulu
olağanüstü toplantıya çağırmak.
Denetim kurulu
üyeleri, yukarıda sayılan görev ve yetkilerinden (d) ve (e) bentlerinde
belirtilenleri salt çoğunlukla yerine getirirler.
Konfederasyonun
gelirleri
MADDE 41. — Konfederasyonun
gelirleri şunlardır:
a) Birlik ve
federasyonca ödenecek kayıt ücretleri ve katılma payları.
b) Türkiye Esnaf
ve Sanatkârları Sicil Gazetesi ile meslekî yayın gelirleri.
c) Düzenlenecek
ve onanacak belge gelirleri.
d) Para cezaları.
e) Konfederasyon
amacını gerçekleştirmek için kurulacak kuruluş ve iştirak gelirleri.
f) Konfederasyon
tarafından düzenlenecek meslekî kurslar, eğitim faaliyetleri, fuar ve
sergilerden sağlanacak gelirler.
g) Konfederasyona
bağlı kuruluşlarda kullanılan her türlü matbu evrakın basım ve dağıtımından veya
bu evrakın elektronik ortamda düzenlenmesinden sağlanan gelirler.
h) Sosyal ve
kültürel organizasyonlardan sağlanan gelirler.
ı) Esnaf ve
Sanatkârların Meslek Eğitimini Geliştirme ve Destekleme Fonu gelirleri.
j) Bağış ve
yardımlar.
k) Faiz ve diğer
gelirler.
ÜÇÜNCÜ KISIM
Ortak Hükümler
BİRİNCİ BÖLÜM
Genel Kurul Toplantıları,
Seçimler ve Yasaklar
Genel kurul
toplantıları ve çağrı
MADDE 42. — Esnaf ve sanatkârlar meslek kuruluşlarının olağan genel kurul toplantıları
yönetim kurulu tarafından yapılacak çağrı üzerine, dört yılda bir olmak üzere;
a) Oda genel
kurulları ocak, şubat ve mart aylarında,
b) Birlik genel
kurulları mayıs ayında,
c) Federasyon
genel kurulları haziran ayında,
d) Konfederasyon
genel kurulu eylül ayında,
Kuruluşun
merkezinin bulunduğu yerde yapılır.
Genel kurul
toplantısını zamanında yapmayan esnaf ve sanatkârlar meslek kuruluşlarının genel
kurul işlemleri; odalarda bağlı olduğu birlik, birlik ve federasyonlarda
Konfederasyon, Konfederasyonda ise Bakanlık tarafından görevlendirilecek üç
kişilik kurul tarafından yürütülür ve görevlendirmeden sonraki iki ay içinde
genel kurul yapılır.
Genel kurul
toplantılarının yeri, tarihi, saati ve gündemi toplantıdan en az onbeş gün önce ilgili esnaf ve sanatkârlar meslek
kuruluşunun Bakanlık e-esnaf ve sanatkâr veri tabanındaki sayfasında yayınlanır.
Ayrıca, oda ve birliklerce mahalli olarak günlük veya haftalık yayınlanan bir
gazetede, gazete çıkmayan yerlerde ise teamüle göre ilan olunur. Federasyon ve
Konfederasyon genel kurul toplantıları Türkiye genelinde yayınlanan bir gazetede
ilan olunur. Genel kurula sunulacak raporlar toplantıdan onbeş gün önce ilgili esnaf ve sanatkâr meslek kuruluşunun Bakanlık
e-esnaf ve sanatkâr veri tabanındaki sayfasından üyelerinin bilgilerine sunulur
ve kuruluşun merkezinde ayrıca incelemeye açık tutulur. Genel kurul
toplantısından bir üst kuruluş yazılı olarak onbeş gün önce haberdar edilir.
Genel kurul
toplantıları, üye sayısına uygun büyüklükte salonda yapılır.
Esnaf ve
sanatkârlar meslek kuruluşları, kuruluş genel kurullarını kuruluş tarihinden
sonraki doksan gün içinde yaparlar.
Olağan toplantı
gündemi
MADDE 43. — Esnaf ve
sanatkârlar meslek kuruluşlarının olağan genel kurulu, her kuruluşun ana
sözleşmesine uygun olarak düzenlenecek aşağıdaki ve gerek görülmesi halinde
ilave edilecek diğer gündem maddeleriyle toplanır. Gündem maddeleri ayrı ayrı görüşülür.
a) Açılış.
b) Başkanlık
divanının teşekkülü.
c) Saygı duruşu
ve İstiklal Marşının okunması.
d) Başkanlık
divanına tutanakları imzalama yetkisi verilmesi.
e) Yönetim kurulu
faaliyet raporunun okunması ve müzakeresi.
f) Denetim kurulu
raporunun okunması ve müzakeresi.
g) Bilanço, gelir
ve gider hesaplarının okunması ve müzakeresi.
h) Bilanço, gelir
ve gider hesaplarının kabulü veya reddi.
ı) Yönetim kurulu
ve denetim kurulunun ayrı ayrı ibrası.
j) Yeni dönem
çalışma programı ile bu program içinde yer alacak olan eğitim, teorik ve pratik
kurs programları ve tahmini bütçenin görüşülmesi, kabulü veya reddi.
k) Aylık
ücretlerin, huzur haklarının, yolluk ve konaklama ücretlerinin tespit edilmesi.
l) Dilek ve
temenniler.
m) Seçimler.
n) Kapanış.
Gündemde yer
almayan konular, toplantıda hazır bulunan genel kurul üyelerinin beşte birinin
yazılı isteği ile yapılacak oylama sonucuna göre, Bakanlık tarafından
görüşülmesi istenen hususlar ise doğrudan gündeme alınır. Ana sözleşme
değişikliği ve fesih hususu, ilan edilen gündemde yer almadıkça genel kurul
üyelerinin teklifi olsa dahi görüşülemez.
Olağanüstü genel
kurul toplantıları
MADDE 44. — Esnaf ve sanatkârlar meslek kuruluşlarının genel kurulları;
a) Yönetim kurulu
üye tam sayısının çoğunluğunun kararı ile yönetim kurulu tarafından,
b) Genel kurul
üyelerinin dörtte birinin noterce tasdik edilmiş imzası ile düzenlenecek tutanak
ve gündemle noter kanalıyla yapılacak başvuru üzerine, alınacak kararla yönetim
kurulu tarafından,
c) Denetim kurulu
tarafından,
d) Haklı ve
geçerli sebeplerin varlığı halinde Bakanlık tarafından,
Olağanüstü olarak
toplantıya çağırılır. Toplantı, çağrısında belirlenen gündemle yapılır.
Olağanüstü toplantılarda belirlenen gündem dışında görüşme yapılamaz. Bakanlık
çağrısı hariç, yapılacak olağanüstü genel kurul toplantısı hazırlık çalışmaları
yönetim kurulunca yürütülür. Yönetim kurulunun bu görevi yerine getirmemesi
halinde ise, olağanüstü genel kurul toplantısı hazırlık çalışmalarının nasıl ve
kimler tarafından yürütüleceği Bakanlık tarafından belirlenir.
Genel kurul
toplantıları ve çoğunluk
MADDE 45. — Esnaf ve sanatkârlar meslek kuruluşlarının genel kurul toplantılarının
açılabilmesi için genel kurul üyelerinin yarıdan fazlasının toplantıya iştirak
etmesi şarttır.
Birinci
toplantıda çoğunluk sağlanamadığı takdirde genel kurul toplantısı bir ayı geçmemek üzere ertelenir. İki toplantı arasındaki
süre odalarda beş, diğerlerinde iki günden az olamaz. Bu durum iki genel kurul
üyesi ve Bakanlık temsilcisi veya hükümet komiseri tarafından düzenlenecek bir
tutanakla tespit olunur.
İlk toplantı
ilanında ikinci toplantının yeri, tarih ve saati belirtilmiş ise yeniden ilan
yapılmaz. İkinci toplantıya katılanların sayısı odalarda, yönetim kurulu ve
denetim kurulu üyelerinin toplamının beş katından az olamaz. Diğer esnaf ve
sanatkârlar meslek kuruluşlarında bu maddenin birinci fıkrası hükmü uygulanır.
Genel kurul
toplantılarında kararlar toplantıya katılan üyelerin çoğunluğu ile alınır.
Ancak, fesih konusunda karar alınabilmesi için genel kurul üyelerinin üçte
ikisinin, ana sözleşme değişikliği için ise genel kurul üyelerinin yarısından
fazlasının kararı zorunludur.
Genel kurul
toplantısına katılacaklar listesi
MADDE 46. — Esnaf ve sanatkârlar meslek kuruluşlarının genel kurul toplantılarına katılan
genel kurul üyeleri; adı, soyadı, baba adı, doğum yeri ve tarihi, Türkiye
Cumhuriyeti kimlik numarası, esnaf ve sanatkârlar sicil numarası ile temsilcisi
oldukları meslek kuruluşlarının isimlerini gösterecek şekilde, esnaf ve
sanatkârlar meslek kuruluşlarının Bakanlık e-esnaf ve sanatkâr veri tabanından
alacakları listedeki yerlerini kimlik göstermek ve imza etmek suretiyle genel
kurula katılırlar. Genel kurulda delegeler ve misafirler ayrı yerlerde
otururlar. Güvenliğin temini bakımından Bakanlık temsilcisi veya hükümet
komiseri tarafından gerek görülürse genel kurul toplantısına misafir alınmaz.
Genel kurul
üyelerinin toplantıya bizzat katılmaları gerekli olup, vekâlet kabul edilmez.
Genel kurul üyelerinden birden fazla temsil hakkı olanların, her temsil hakları
için ayrı oy hakkı vardır.
Genel kurul
toplantısına katılacakların listesi ve diğer genel kurul evrakı, genel kurul
divan başkanı ve divan üyeleri ile Bakanlık temsilcisi veya hükümet komiseri
tarafından imza olunur.
Bakanlık
temsilcisi ve hükümet komiseri
MADDE 47. — Esnaf ve
sanatkârlar meslek kuruluşlarının genel kurul toplantılarının geçerli olabilmesi
için Bakanlık temsilcisinin veya hükümet komiserinin toplantı süresince
bulunması ve kapanışa kadar toplantıya nezareti zorunludur. Bakanlık temsilcisi
veya hükümet komiseri, toplantının mevzuat, ana sözleşmeleri ve gündem esasları
içinde yapılmasını temin ve denetlemekle görevlidir.
Görevlendirilen
Bakanlık temsilcisinin veya hükümet komiserlerinin imzasını taşımayan genel
kurul toplantısına katılacaklar listesi ile tutanaklar ve dolayısıyla toplantı
belgeleri hüküm ifade etmez.
Bakanlık
temsilcisi veya hükümet komiseri, Bakanlık veya bu konuda yetkilendirilen mülki
idare amiri tarafından görevlendirilir. Toplantıdan en az onbeş gün evvel Bakanlık veya yetkilendirilen mülki idare amirliğine
müracaatla toplantı yeri, günü, saati ve gündemi bildirilmek suretiyle Bakanlık
temsilcisi veya hükümet komiseri görevlendirilmesinin talep edilmesi lazımdır.
Toplantı başlamadan evvel çağrının usûlüne uygun olarak yapıldığı, genel kurul
toplantısına katılacaklar listesinin Bakanlık e-esnaf ve sanatkâr veri
tabanından alındığı ve çoğunluğun tamam olduğu Bakanlık temsilcisi veya hükümet
komiseri tarafından incelenip tespit edilerek görüşmelere başlanmasına izin
verilir.
Ancak, usulüne
uygun olarak yapılan müracaat üzerine görevlendirme yapıldığı halde, Bakanlık
temsilcisi veya hükümet komiseri toplantıya katılmaz ise mülki idare amirine
durum bildirilir. Bakanlık temsilcisi veya hükümet komiseri yine gelmezse bir
saat sonra toplantıya başlanır.
Genel kurul
toplantılarında görevlendirilecek Bakanlık temsilcileri veya hükümet
komiserlerinin Bakanlık tarafından belirlenecek zaruri masraf ve ücretleri,
genel kurulu düzenleyen esnaf ve sanatkârlar meslek kuruluşu tarafından ödenir.
Başkanlık divanı
MADDE 48. — Bakanlık temsilcisinin veya hükümet komiserinin toplantıyı açma iznini vermesini
müteakip genel kurul üyeleri tarafından, genel kurul üyeleri veya üst
kuruluşlarca görevlendirilmiş temsilciler arasından genel kurulu, belirlenen ve
oylanacak gündeme göre sevk ve idare ile görevli bir başkan, bir başkan vekili
ve üç kâtip üye açık oyla, ya da toplantıya katılan
genel kurul üyelerinin beşte birinin yazılı teklifi halinde, gizli oy açık
tasnifle seçilir.
Organ ve yönetim
kurulu başkanlarının seçimleri
MADDE 49. — Esnaf ve sanatkârlar meslek kuruluşlarının organ seçimleri ile yönetim kurulu
başkanlarının seçimi tek dereceli olarak, yargı gözetiminde gizli oyla ve açık
tasnifle yapılır.
Seçim yapılacak
genel kurul toplantısından en az yirmi gün önce, genel kurul üyelerini gösteren
Bakanlık e-esnaf ve sanatkâr veri tabanından hazırlanmış genel kurul
toplantısına katılacaklar listesi, toplantının gündemi, yeri, günü, saati ile
çoğunluk sağlanamadığı takdirde yapılacak ikinci toplantıya ilişkin hususları
belirleyen bir yazı ile birlikte üç nüsha olarak o yer ilçe seçim kurulu
başkanlığına verilir. Birden fazla ilçe seçim kurulu bulunan yerlerde görevli
hâkim, Yüksek Seçim Kurulunca belirlenir.
Hâkim,
gerektiğinde ilgili kayıt ve belgeleri de getirtip inceleme yapmak suretiyle
varsa noksanlıkları tamamlattırdıktan sonra seçime katılacak genel kurul
üyelerini belirleyen listeyi ve diğer hususları onaylar, onaylanan liste ile
toplantıya ilişkin diğer hususlar seçim kurulu ile ilgili esnaf ve sanatkârlar
meslek kuruluşunun merkezinde ve genel kurulun yapılacağı yerde asılmak
suretiyle, ayrıca Bakanlık e-esnaf ve sanatkâr veri tabanında yedi gün süre ile
ilan edilir.
Yedi günlük ilan
süresi içinde listeye yapılacak itirazlar hâkim tarafından incelenir ve en geç
iki gün içerisinde kesin olarak karara bağlanır.
Bu suretle
kesinleşen listeler ile toplantıya ilişkin diğer hususlar onaylanarak ilgili
esnaf ve sanatkârlar meslek kuruluşuna gönderilir.
Hâkim, kamu
görevlileri veya aday olmayan genel kurul üyeleri arasından bir başkan ile iki
üyeden oluşan bir seçim sandık kurulu atar. Aynı şekilde ayrıca üç yedek üye de
belirler. Seçim sandık kurulu başkanının yokluğunda kurula en yaşlı üye
başkanlık eder.
Seçim sandık
kurulu, seçimlerin Kanunun öngördüğü esaslara göre yürütülmesi, yönetimi ve
oyların tasnifi ile görevli olup görevleri, bu işlemler bitinceye kadar
aralıksız olarak devam eder.
Bin kişiden fazla
üyesi bulunan genel kurullarda her bin kişi için bir oy sandığı bulunur ve her
seçim sandığı için ayrı bir kurul oluşturulur. İkiyüze kadar olan üye fazlalığı sandık sayısında nazara alınmaz. Sandıkların konacağı
yerler hâkim tarafından belirlenir. Seçimlerde kullanılacak araç ve gereçler,
seçim kurulundan sağlanır.
Oy verme işlemi
genel kurul görüşmelerinden sonra başlar ve saat 17:00'ye kadar, gizli oy açık
tasnif esaslarıyla devam eder. Seçim süresi sona erdiği halde sandık başında
oylarını vermek üzere bekleyen üyeler de oylarını kullanırlar. Listede adı
yazılı bulunmayan üye oy kullanamaz. Oylar oy verenin kimliğinin resmî bir
kuruluşça verilen belge ile kanıtlanmasından ve listedeki isminin karşısındaki
yerin imzalanmasından sonra kullanılır. Oylar, asıl ve yedek üyeler belirtilerek
her türlü şekilde düzenlenen oy pusulalarının, üzerinde ilçe seçim kurulu mührü
bulunan ve oy verme sırasında sandık kurulu başkanı tarafından verilecek
zarflara konulmak suretiyle kullanılır. Bunların dışındaki zarflara konulan
oylar geçersiz sayılır. Adaylar asıl ve yedek üye olarak liste halinde seçime
girerlerse, tasnif sonunda en fazla oy alan listedeki asıl adaylar asıl, yedek
adaylar da yedek olarak seçimi kazanmış olurlar. Liste içindeki oylara göre
üyeler sıralanır.
Genel kurullarda
oy verme işlemi alt yapı müsait olduğu takdirde elektronik ortamda
gerçekleştirilebilir.
Seçim süresinin
sonunda seçim sonuçları tutanakla tespit edilip sandık kurulu başkan ve üyeleri
tarafından imzalanır. Birden fazla sandık bulunması halinde tutanaklar ile
elektronik ortamda kullanılan oylar hâkim tarafından birleştirilir. Tutanakların
birer örneği seçim yerinde asılmak ve ilgili meslek kuruluşunun Bakanlık e-esnaf
ve sanatkâr sayfasında yayınlanmak suretiyle geçici seçim sonuçları ilan edilir.
Kullanılan oylar ve diğer belgeler tutanağın bir örneği ile birlikte üç ay
süreyle saklanmak üzere ilçe seçim kurulu başkanlığına verilir. Seçimin devamı
sırasında yapılan işlemler ile tutanakların düzenlenmesinden itibaren iki gün
içinde seçim sonuçlarına yapılacak itirazlar hâkim tarafından aynı gün incelenir
ve kesin olarak karara bağlanır. İtiraz süresinin geçmesi ve itirazların karara bağlanmasından hemen sonra hâkim, yukarıdaki hükümlere
göre kesin sonuçları ilan eder. Seçim sonuçları üst kuruluşlara ve Bakanlığa
bildirilir.
Hâkim, herhangi
bir sebeple seçimi durdurduğu veyahut seçim sonuçlarını etkileyecek ölçüde bir
usulsüzlük veya kanuna aykırı uygulama nedeniyle seçimlerin iptaline karar
verdiği takdirde, ilgililer bu karara, tebliğ tarihinden itibaren üç iş günü
içinde il seçim kuruluna itiraz edebilirler. İl seçim kurulu en geç iki iş günü
içinde itirazı inceler ve kesin olarak karara bağlar. İptal kararının
kesinleşmesi üzerine hâkim, bir aydan az ve iki aydan fazla bir süre içinde
olmamak üzere seçimin yenileneceği pazar gününü tespit ederek ilgililere ve
Bakanlığa bildirir. Belirlenen günde yalnız seçim yapılır ve seçim işlemleri bu
madde ile Kanunun öngördüğü diğer hükümlere uygun olarak yürütülür.
Seçimlerin
tamamının iptali halinde seçimler yenileninceye kadar geçen sürede yönetim
kurulu görevini yapmak üzere odalara birlik, birlik ve federasyonlara
Konfederasyon, Konfederasyona ise Bakanlık tarafından, genel kurul üyeleri
arasından üç kişilik bir kurul atanır.
İlçe seçim kurulu
başkanı hâkime ve seçim sandık kurulu başkanı ile üyelerine, 298 sayılı
Seçimlerin Temel Hükümleri ve Seçmen Kütükleri Hakkında Kanunda belirtilen
esaslara göre tavan gösterge üzerinden ücret ödenir. Bu ve diğer seçim giderleri
genel kurulu yapan esnaf ve sanatkârlar meslek kuruluşu tarafından karşılanır.
Seçimler
sırasında sandık kurulu başkan ve üyelerine karşı işlenen suçlar, kamu
görevlilerine karşı işlenmiş gibi cezalandırılır.
Esnaf ve
sanatkârlar meslek kuruluşlarının seçim tarihleri, Bakanlar Kurulu tarafından
bir yılı geçmemek üzere ertelenebilir.
Seçilme şartları
MADDE 50. — Genel kurul üyelerinin esnaf ve sanatkârlar meslek kuruluşlarına genel başkan,
başkan ve yönetim, denetim, disiplin kurullarına üye olarak seçilebilmeleri için
gerekli şartlar şunlardır:
a) Denetim kurulu
üyeliği için en az lise, bu şartı taşıyan üye bulunmadığı takdirde sekiz yıllık
ilköğretim veya ortaokul mezunu olmak; Konfederasyon denetim kurulu üyeliğine
dışarıdan seçilecekler için dört yıllık yüksek okul mezunu ve denetim
formasyonunu haiz olmak; disiplin kurulu üyeliği için en az lise mezunu olmak;
yönetim kurulu üyeliği için ise en az ilkokul mezunu olmak.
b) Konfederasyon
denetim kuruluna dışarıdan seçilecekler ve yeni kurulan odalar hariç, en az iki
yıldır odaya kayıtlı olmak ve halen çalışıyor bulunmak.
c) (Değişik 23/01/2008 - 5728/573 md.) Türk
Ceza Kanununun 53 üncü maddesinde belirtilen süreler geçmiş olsa bile; kasten
işlenen bir suçtan dolayı beş yıl veya daha fazla süreyle ya da devletin
güvenliğine karşı suçlar, Anayasal düzene ve bu düzenin işleyişine karşı suçlar,
zimmet, irtikâp, rüşvet, hırsızlık, dolandırıcılık, sahtecilik, güveni kötüye
kullanma, hileli iflas, ihaleye fesat karıştırma, edimin ifasına fesat
karıştırma, suçtan kaynaklanan malvarlığı değerlerini aklama, kaçakçılık, vergi
kaçakçılığı veya haksız mal edinme suçlarından hapis cezasına mahkum olmamak
Seçilme
şartlarından bir veya birkaçını taşımadığı sonradan anlaşılanlar ile bu
şartlardan en az birini görev süreleri içinde kaybedenlerin üyelikleri
kendiliğinden sona erer. Bu durumda üyeliğin düşmesi ve en fazla oy alan yedek
üyeden başlamak üzere yeni üyenin üyeliğe davetine ilişkin karar ve işlemler
yönetim kurulunca yerine getirilir.
Organlarda görev
alma yasağı
MADDE 51. — Esnaf ve sanatkârlar meslek kuruluşlarında denetim ve disiplin kurulu üyeliği
bulunanların, aynı kuruluşun yönetim kurulunda görev almaları yasak olduğu gibi,
bu kişilerin eşleri, üstsoy, altsoy ve ikinci derecedeki kan hısımlarının da
aynı dönemde, bu kuruluşun yönetim, denetim ve disiplin kurullarında görev
almaları yasaktır.
Farklı
mesleklerde faaliyet göstermelerinden dolayı birden fazla odaya kaydı olan esnaf
ve sanatkârlar ancak bir odanın yönetim veya denetim kurulunda görev
alabilirler. Bu kişiler, odalarda birden fazla yetkili organ üyeliği görevi
alamazlar.
Ayrıca, esnaf ve
sanatkârlar meslek kuruluşlarından herhangi birisinde yönetim, denetim veya
disiplin kurulu üyeliği bulunanlar, diğer esnaf ve sanatkârlar meslek
kuruluşlarının yönetim, denetim veya disiplin kurullarının en fazla ikisinde
daha üye olarak yer alabilirler. Bu kişiler uhdelerinde üç görevden ziyade
üyelik bulunduramazlar. Aynı kişi birlik ve federasyon başkanı olamaz.
Amaç dışı
faaliyet yasağı
MADDE 52. — Esnaf ve sanatkârlar meslek kuruluşları, kuruluş amaçları dışında herhangi bir
faaliyette bulunamazlar. Kuruluş amaçları dışında faaliyet gösteren veya bu
Kanunda belirtilen asli görevlerini Bakanlığın uyarısına rağmen yerine
getirmeyen esnaf ve sanatkârlar meslek kuruluşlarının sorumlu organlarının
görevlerine son verilmesine ve yerlerine yenilerinin seçilmesine Bakanlığın veya
bu kuruluşların bulundukları yer Cumhuriyet Başsavcılığının istemi üzerine, o
yerdeki asliye hukuk mahkemesince karar verilir. Yargılama, basit yargılama
usulüne göre yapılır ve en geç iki ay içinde sonuçlandırılır.
Görevlerine son
verilen organların yerine, bu Kanundaki usul ve esaslara göre, en geç bir ay
içinde yapılacak genel kurul ile yenileri seçilir. Yeni seçilenler eskilerin
süresini tamamlar. Görevlerine son verilen organ üyelerinin cezai sorumlulukları
saklıdır. Bu organların yukarıdaki hükümler gereğince görevlerine son
verilmesine neden olan ve mahkeme kararında belirtilen tasarrufları hükümsüzdür.
Esnaf ve
sanatkârlar meslek kuruluşları, millî güvenliğin, kamu düzeninin, suç
işlenmesini veya suçun devamını önlemenin yahut yakalamanın gerektirdiği
hallerde gecikmede sakınca varsa, valilik tarafından faaliyetten men edilebilir.
Faaliyetten men kararı, yirmidört saat içinde
görevli hâkimin onayına sunulur. Hâkim, kararını kırksekiz saat içinde açıklar. Aksi halde bu idari karar kendiliğinden yürürlükten kalkar.
İKİNCİ BÖLÜM
Toplantılar, Temsil ve İlzam,
Huzur Hakkı ve Aylık
Ücretler,
Genel Sekreterler
Yönetim kurulu
toplantıları ve kararları
MADDE 53. — Esnaf ve sanatkârlar meslek kuruluşlarının yönetim kurulları en az ayda bir
toplanır. Yönetim kurulu, gerek görülmesi halinde başkanın veya üyelerinin
çoğunluğunun ya da denetim kurulu çoğunluğunun
çağrısıyla her zaman toplanabilir. Yönetim kurulu toplantılarının çağrısı
üyelere yazılı olarak yapılır.
Yönetim kurulu,
üye tam sayısının çoğunluğu ile toplanır ve hazır bulunanların çoğunluğu ile
karar verir.
Mazeretsiz olarak
üst üste üç toplantıya iştirak etmeyen üyeler yönetim kurulu üyeliğinden
çekilmiş sayılır. Yönetim kurulu üyeleri arasında eksilme olduğu takdirde, yedek
üyelerden genel kuruldaki seçimde en fazla oy alanlar, oyların eşitliği halinde
ise listeye göre sırayla yönetim kuruluna getirilir ve yeni üye ilk toplantıya
yazılı olarak çağrılır. Yeni üyenin iştiraki sağlanmadan yönetim kurulu
toplantısı yapılamaz. Bu üyenin toplantıya icabet etmemesi halinde sonraki üye
çağrılarak yönetim kurulu üye sayısı tamamlandıktan sonra toplantı yapılır.
Yönetim kurulu
üyelerinin toplu olarak görevden ayrılması veya asıl üye sayısının yarıdan
aşağıya düşmesi ve yedeklerinin de kalmaması halinde; üç ay içinde yapılacak
seçimlere kadar, odalar birlik tarafından, birlikler ve federasyonlar
Konfederasyon tarafından, Konfederasyon ise Bakanlık tarafından
görevlendirilecek üç kişilik bir kurul tarafından yönetilir.
Başkan, temsil ve
ilzam
MADDE 54. — Oda, birlik, federasyon başkanı ve Konfederasyon genel başkanı, genel kurul
tarafından tek dereceli olarak seçilir; bunlar aynı zamanda ilgili esnaf ve
sanatkârlar meslek kuruluşunun yönetim kurulu üyesi ve başkanıdır. Başkanlık ve
genel başkanlık görevini üst üste iki dönem yapanlar bir seçim dönemi geçmedikçe tekrar başkan seçilemezler.
Genel başkan veya
başkanın herhangi bir sebeple görevinden ayrılması durumunda, yönetim kurulu
kalan süreyi tamamlamak üzere kendi aralarından birisini başkan olarak seçer.
Esnaf ve
sanatkârlar meslek kuruluşlarının yönetim kurulu üyeleri kendi aralarından,
odalarda bir başkan vekili; oda sayısı 50 ve daha az olan birliklerde bir başkan
vekili, 51-100 olan birliklerde iki başkan vekili, 101 ve daha fazla olan
birliklerde üç başkan vekili; federasyonlarda iki başkan vekili; Konfederasyonda
ise dört genel başkan vekili seçer.
Esnaf ve
sanatkârlar meslek kuruluşlarını temsil ve ilzama başkan yetkilidir. Başkanın
bulunmadığı zamanlarda, yönetim kurulunca yetkilendirilmiş olan başkan vekili
temsil ve ilzam görevini ifa eder. Esnaf ve sanatkârlar meslek kuruluşlarını,
başkan veya başkan vekili ile genel sekreterin müşterek imzaları bağlar.
Denetim kurulu
toplantıları
MADDE 55. — Esnaf ve sanatkârlar meslek kuruluşlarının denetim kurulları kendi üyeleri
arasından bir başkan seçer. Denetim kurulları ayda bir toplantı yaparlar.
Denetim kurulları yaptıkları denetimlerin sonucunu üç ayda bir yönetim
kurullarına, dönem sonunda da genel kurula rapor halinde sunarlar.
Mazeretsiz olarak
üst üste üç toplantıya iştirak etmeyen üyeler denetim kurulu üyeliğinden
çekilmiş sayılır. Denetim kurulu üyeleri arasında eksilme olduğu takdirde, yedek
üyelerden genel kuruldaki seçimde en fazla oy alanlar, oyların eşitliği halinde
ise listeye göre sırayla denetim kurulunca yazılı olarak denetim kuruluna
çağrılır.
Denetim
kurullarının asıl ve yedek üyelerinin tamamının görevden ayrılmaları ve
yedeklerinin de kalmaması halinde ilk seçime kadar odalarda birlik, birlik ve
federasyonlarda Konfederasyon, Konfederasyonda ise Bakanlık tarafından bir
denetçi atanır.
Aylık ücretler ve
huzur hakları
MADDE 56. — Esnaf ve sanatkârlar meslek kuruluşlarının yönetim kurulu üyelerinin huzur
hakları, yönetim kurulu başkanı ve başkan vekilleri ile denetim kurulu ve
disiplin kurulu üyelerine verilecek aylık ücretler ile merkez dışından genel
kurul, başkanlar kurulu, yönetim kurulu, denetim kurulu ve disiplin kurulu
toplantılarına katılacak üyelere ve bunların görevlendirilmelerinde ödenecek
yolluk ve konaklama ücretleri, aşağıda belirtilen hadleri aşmamak kaydıyla
ilgili esnaf ve sanatkârlar meslek kuruluşlarının genel kurullarınca
belirlenir.
a) Yönetim kurulu
başkanlarına;
Odalarda üye
sayısı 100-500 olan odalarda asgari ücret, 501-1500 olan odalarda asgari ücretin
iki katı, 1501-3000 olan odalarda asgari ücretin üç katı, 3001-10000 olan
odalarda asgari ücretin dört katı, 10001 ve daha fazla üyesi olan odalarda
asgari ücretin beş katı,
Birliklerde üye
oda sayısı 25'e kadar olanlarda asgari ücretin üç katı, 26-50 olanlarda asgari
ücretin dört katı, 51-100 olanlarda asgari ücretin beş katı, 101-150 olanlarda
asgari ücretin altı katı, 151 ve daha fazla olanlarda asgari ücretin yedi katı,
Federasyonlarda
üye oda sayısı 50'ye kadar olanlarda asgari ücretin beş katı, 51-100 olanlarda
asgari ücretin altı katı, 101 ve daha fazla olanlarda asgari ücretin yedi katı,
Konfederasyonda
Genel başkana asgari ücretin on katı,
b) Yönetim kurulu
başkan vekillerine; (a) bendinde belirtilen miktarların 2/4'ü,
c) Denetim kurulu
üyelerine; (a) bendinde belirtilen ücretlerin 1/4'ü,
d) Disiplin
kurulu üyelerine; (a) bendinde belirtilen ücretlerin 1/4'ü,
Aylık ücret,
e) Aylık ücret
almayan yönetim kurulu üyelerine katıldıkları toplantı başına (a) bendinde
belirtilen ücretlerin 1/5'i huzur hakkı,
Alırlar. Bu
ücretler brüt asgari ücret üzerinden net olarak ödenir.
Esnaf ve
sanatkârlar meslek kuruluşlarının yetkili organ üyelerinin yurt içi
harcırahları, asgari ücretin 1/5'inden, yurt dışı harcırahları ise en yüksek
Devlet memuruna ödenen günlük harcırahtan fazla olamaz.
Esnaf ve
sanatkârlar meslek kuruluşlarında birden fazla organda görevli olanlar, bu
görevlerine ait ücretlerden yüksek olanı alırlar. Organ üyeleri, meslek
kuruluşları iştiraklerinden en fazla birinden ücret alabilirler.
Aylık ücret
alanlara huzur hakkı ödenmez.
Esnaf ve
sanatkârlar meslek kuruluşları personelinin işe alınmalarına ve ücretlerinin
belirlenmesine yönetim kurulu karar verir.
Genel sekreterler
MADDE 57. — Esnaf ve sanatkârlar meslek kuruluşlarının işlemlerini, mevzuat, ana
sözleşmeleri ve yönetim kurulu kararları doğrultusunda yürütmekle görevli bir
genel sekreter bulunur. Genel sekreterler birden fazla esnaf ve sanatkârlar
meslek kuruluşunda görev yapamazlar. Genel sekreter yönetim kurulu
toplantılarına katılır, ancak oy kullanamaz. İhtiyaç duyulması halinde onbinden fazla üyesi olan odalar ile birlik ve
federasyonlarda bir, Konfederasyonda üç genel sekreter yardımcısı
çalıştırılabilir.
Giderler, başkan
veya vekili ile genel sekreterin ortak imzasıyla yapılır. Esnaf ve sanatkârlar
meslek kuruluşları adına yazılacak yazılar da aynı şekilde imzalanır. Ancak,
yönetim kurulu kuruluş içi konularda genel sekretere tek başına imza yetkisi
verebilir. Konfederasyon genel sekreteri, yönetim kurulunun izni ile harcama
yetkisi dahil, görev ve yetkilerinden bir bölümünü her yıl başında yeniden
tespit edilmek kaydıyla yardımcılarına devredebilir.
Genel sekreterin
atanması, terfi, cezalandırılması ve görevine son verilmesi yönetim kurulu
kararı ile yapılır. Yönetim ve denetim kurulu üyeleri ve bunların eşleri,
çocukları ve çocuklarının eşleri genel sekreter olarak atanamaz. Genel
sekreterin tezkiye amiri ise ilgili meslek kuruluşunun başkanıdır.
Genel sekreter,
personelin birinci tezkiye amiri olup personelin atanma, terfi, cezalandırma ve
işten uzaklaştırma işlemleri teklifi üzerine yönetim kurulunca yapılır.
Birlik genel
sekreterleri birliğe üye odaların genel sekreterleri ile temmuz ve aralık
aylarında, birlik başkanının gözetiminde yılda en az iki defa eğitim ve
değerlendirme toplantısı yaparlar.
Genel sekreter ve
genel sekreter yardımcısı olarak atanacakların 657 sayılı Devlet Memurları
Kanununun 48 inci maddesindeki genel şartları taşımaları gerekli olup; bu
şartları taşımayanlar, genel sekreter ve genel sekreter yardımcısı olarak
atanamaz. Bu şartları taşımadıkları sonradan anlaşılanların ise görevlerine son
verilir.
Birlik ve
federasyon genel sekreter ve yardımcılarının en az iki yıllık yüksek okul mezunu
olmaları, oda genel sekreter ve yardımcılarının en az lise ve dengi okul mezunu
olması, Konfederasyon genel sekreteri ve yardımcılarının ise, üniversitelerin
işletme, iktisat, hukuk, siyasal bilgiler, iktisadi ve idari bilimler
fakülteleri mezunu veya muadili bir alanda yüksek tahsil yapmış olması şarttır.
Genel sekreterlerin iktisadi ve idari sahada tatbiki bilgi ve tecrübe sahibi
olmaları ile yabancı dil bilmeleri tercih sebebidir.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Denetim, Kullanılacak
Defterler,
Aidatlar ve Belge Ücretleri,
Ücret Tarifeleri
Denetim
MADDE 58. — Esnaf ve sanatkârlar meslek kuruluşları ile sicil işlemleri Bakanlık gözetim ve
denetimine tabidir.
Esnaf ve
sanatkârlar meslek kuruluşlarının ilgili personeli ile organlarında görevli
üyeleri, Bakanlık denetim elemanlarının talebi üzerine kuruluşa ait her türlü
evrak, defter ve kayıtları göstermeye veya vermeye, para ve diğer varlıkların
sayılmasına müsaade etmeye, denetim ve incelemeleri için yardımda bulunmaya ve
çalışmalarını yapabilecekleri uygun bir yer tahsis etmeye mecburdurlar.
Bu yükümlülükleri
yerine getirmeyen veya 59 uncu maddede belirtilen suçlardan dolayı haklarında
kovuşturmaya başlanan ve görevi başında kalması denetim ve soruşturmanın
yapılması bakımından sakıncalı görülen esnaf ve sanatkârlar meslek
kuruluşlarının personeli Bakanlık denetim elemanlarınca doğrudan görevden
uzaklaştırılabilir. Organ üyelerinin görevden uzaklaştırılmaları ise denetim
elemanlarının teklifi sonucu Bakanlık veya Cumhuriyet Savcılığı tarafından
yetkili asliye hukuk mahkemesinde açılan dava üzerine mahkemece bir ay içinde
basit usulde yargılama yapılarak karara bağlanır. Mahkeme dava sonucunu
Bakanlık, ilgili oda ve üst kuruluşa bildirir.
(Değişik 23/01/2008 - 5728/574 md.) Görevden uzaklaştırılanlar hakkında kovuşturmaya yer olmadığı kararı verildiği
ya da mahkumiyet kararı verilmediği takdirde, bu kimseler tekrar görevlerine
dönerler ve bunların görevden uzak kaldıkları devreye ait ücretleri yasal
faizleriyle birlikte, mensup oldukları kuruluşlarca tam olarak ödenir. Denetim
sonucunda düzenlenen evrakın denetim elemanı tarafından o yerin Cumhuriyet
Başsavcılığına gönderilmesine üzerine Bakanlık davada müdahil sıfatını kazanır
Odaların sadece
üye kayıtları ve belgeleri, sigortalılık yönünden gerektiğinde
Esnaf ve Sanatkârlar ve
Diğer Bağımsız Çalışanlar Sosyal Sigortalar Kurumu denetim elemanları tarafından
denetlenebilir.
Cezai takibat
MADDE 59. — Esnaf ve sanatkârlar meslek kuruluşlarının yetkili organlarının üyeleri ve genel
sekreterleri ile personeli, görevlerini yerine getirirken görevleriyle ilgili
suç teşkil eden fiil ve hareketlerinden ve özellikle bu kuruluşların paraları
ile para hükmündeki evrak, senet ve diğer malları aleyhine, bilanço, kesin
hesap, rapor, diğer her çeşit evrak ve defterleri üzerinde suç işledikleri
takdirde, bu suçlardan dolayı, adli olarak kamu görevlileri gibi ceza görürler.
Kullanılacak
beyanname, defter ve makbuzlar
MADDE 60. — Esnaf ve sanatkârlar meslek kuruluşlarında kullanılacak defter, belge,
beyanname, makbuz ve fişler şunlardır:
a) Üye kayıt
defteri.
b) Üye kayıt
beyannamesi.
c) Genel kurul
karar defteri.
d) Başkanlar
kurulu karar defteri.
e) Yönetim kurulu
karar defteri.
f) Denetim kurulu
karar defteri.
g) Disiplin
kurulu karar defteri.
h) Gelenek ve
teamül defteri.
ı) Demirbaş
defteri.
j) Gelen ve giden
evrak kayıt defteri.
k) Mevzuata uygun
muhasebe defterleri.
l) Kasa defteri.
m) Gelir ve gider
defteri.
n) Kıymetli evrak
defteri.
o) Gelir ve gider
makbuzu.
p) Tahsil ve
tediye fişi.
r) Hizmetin
gerektirdiği diğer defter ve belgeler.
Bu Kanuna tabi
meslek kuruluşlarında kullanılacak defter, beyanname, makbuz, fiş ve belgeler
ile oda üyelerinin mesleklerinin icrası nedeniyle resmî kurum ve kuruluşlara
verecekleri belgelerin basım ve dağıtımında Konfederasyon yetkilidir. Bu
belgelerden Bakanlık e-esnaf ve sanatkâr veri tabanından elektronik ortamda
düzenlenenlerinin bedeli, bunu düzenleyen esnaf ve sanatkârlar meslek
kuruluşunca Konfederasyona ödenir.
Defter,
beyanname, makbuz, fiş ve diğer belgeleri yetkisiz olarak basan, bastıran,
dağıtan, değişik yollardan çoğaltan ve kullananlar bu fiillerinden dolayı
Konfederasyonun ilgili Cumhuriyet savcılıklarına başvurusu üzerine, genel
hükümler çerçevesinde sorumlu olurlar.
Kayıt ücreti,
aidat, katılma payı, düzenlenecek belge ve hizmet ücretleri
MADDE 61. — Üyelerin odalara, odaların birlik ve federasyonlara, birlik ve federasyonların
Konfederasyona ödeyeceği kayıt ücreti, yıllık aidat ve katılma payları ile esnaf
ve sanatkârlar meslek kuruluşlarının düzenledikleri belge ve yaptıkları hizmet
karşılığı ücretler şunlardır:
a) Üyenin sicile
ilk kayıt yapılması sırasında ödeyeceği kayıt ücreti, asgari ücretin onda
birinden az, yarısından fazla olamaz. Kayıt ücreti, esnaf ve sanatkârların sicil
kaydı esnasında sicil müdürlüğü tarafından tahsil edilir; kayıt ücretinin yarısı
sicil ihtiyacında kullanılmak üzere birlik adına açılacak banka hesabına, diğer
yarısı ise ilgili odanın banka hesabına aktarılır.
b) Üyenin odaya
ödeyeceği yıllık aidat, asgari ücretin onda birinden az, yarısından fazla
olamaz. Kayıt ücretinin alındığı yıl için ayrıca yıllık aidat alınmaz.
c) Odaların
birlik ve üyesi oldukları federasyonlara, birlik ve federasyonların
Konfederasyona ödeyecekleri kayıt ücreti, asgari ücretin yarısından az,
tamamından fazla olamaz.
d) Odaların
birlik ve üyesi oldukları federasyonlara, birlik ve federasyonların
Konfederasyona, her yıl ödeyecekleri katılma payı, ödemeyi yapacak esnaf ve
sanatkârlar meslek kuruluşunun bir önceki yıl gayri safi gelirlerinin % 3'üdür.
Katılma payı hesaplamasında; bu Kanuna göre üst kuruluşlardan satın alınan
evrakın maliyet bedeli ile bu Kanun dışındaki diğer kanuni düzenlemeler
nedeniyle elde edilen gelirlerin maliyet bedelleri ve bunlar için yapılan
giderler gayri safi gelirden mahsup edilir.
e) Esnaf ve
sanatkârlar meslek kuruluşlarının düzenledikleri ve onayladıkları belgeler ile
yaptıkları hizmet karşılığında alacakları ücretlerin miktar ve oranı; maktu
olanlarda bu fıkranın (a) ve (b) bentleri uyarınca belirlenecek miktarın onda
birinden, nispi olanlarda ise belgede geçen değerin binde onundan fazla olamaz.
Esnaf ve
sanatkârlar meslek kuruluşları tarafından tahsil edilen her türlü gelir,
tahsilatı yapan ilgili meslek kuruluşunun banka hesabına yatırılır.
Esnaf ve
sanatkârlar meslek kuruluşları ve sicil müdürlüğü hesabına intikal eden
paraların meslek kuruluşlarına aktarılacak miktarları, elektronik ortamda tahsil
edildikleri anda ilgili meslek kuruluşunun banka hesabına intikal ettirilir.
Kayıt ücreti
kayıt esnasında, yıllık aidat nisan ve ekim aylarında iki eşit taksitte ödenir.
Oda kaydını sildiren üyelerin aidatı üye kaydının silindiği ay itibarıyla
alınır. Süresi içinde ödenmeyen yıllık aidat ve katılma payları için esnaf ve
sanatkârlar meslek kuruluşları yönetim kurullarınca verilen kararlar ilam
hükmünde olup icra dairelerince yerine getirilir. Gecikme zammı, yıllık aidatın
ve katılma payının bir mislini geçemez.
Yıllık
aidatlarını ödemeyen üyelere, ödeme yapılıncaya kadar odaca yapılacak hizmetler
ile düzenlenecek ve onanacak belgeler verilmez.
Fiyat
tarifelerinin tespit şekli
MADDE 62. — Bu Kanuna tabi esnaf ve sanatkârlarca üretilen mal ve hizmetlerin fiyat
tarifeleri, bağlı bulundukları odalarca hazırlanır ve odanın mensubu olduğu
birlik yönetim kurulu tarafından fiyat tarifesinin sunulmasından sonra otuz gün
içinde onaylanır veya reddedilir. Onaylanan fiyat tarifesi belediye, mülki
amirlik ve ilgili odaya yedi gün içerisinde bildirilir ve bu andan itibaren
yürürlüğe girer. Fiyat tarifeleri, uygulanacak azami hadleri gösterir.
Belediyeler veya
o yerin en büyük mülki amiri tespit edilen bu tarifeleri uygun bulmadıkları
takdirde esnaf teşekkülü ile anlaşmaya varamazlarsa onbeş gün içinde o yerin mülki amirinin ya da
görevlendireceği yardımcısının başkanlığında, ticaret ve sanayi veya ticaret
odasından bir temsilci ile esnaf ve sanatkârlar odaları birliği temsilcisinden
teşekkül edecek bir komisyonda görüşülüp karar verilmesini isteyebilirler.
Komisyon
kararları salt çoğunlukla alınır. Komisyon, tarifeleri uygun bulmadığı takdirde
tarife yürürlükten kalkar.
Komisyon kararına
karşı, ilgililer yazılı bildirim tarihinden itibaren on gün içinde ticari
davaları görmeye yetkili mahkeme nezdinde itirazda
bulunabilirler. Bu mahkemenin kararı kesindir.
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Esnaf ve Sanatkâr ile Tacir ve
Sanayiciyi Belirleme Koordinasyon Kurulu,
Mutabakat Komiteleri
Esnaf ve Sanatkâr
ile Tacir ve Sanayiciyi Belirleme Koordinasyon Kurulu
MADDE 63. — Esnaf ve sanatkâr meslek kollarını belirlemek ve yıllık gayri safi gelirleri ve
bölgelerin özelliklerine göre esnaf ve sanatkârlar ile tacir ve sanayicinin
ayrımını yapmak, 6762 sayılı Türk Ticaret Kanununun 1463 üncü maddesinde
Bakanlar Kurulunca çıkarılması öngörülen karar taslağını hazırlayarak Bakanlığa
sunmak üzere; Bakanlık Müsteşarı veya ilgili müsteşar yardımcısının
başkanlığında, Bakanlık, Maliye, Millî Eğitim, Çalışma ve Sosyal Güvenlik
bakanlıklarının ilgili genel müdürleri ile Devlet Planlama Teşkilatı
Müsteşarlığının bir temsilcisi ile Türkiye Odalar ve Borsalar Birliğini temsilen katılan bir temsilci ve Konfederasyonu temsilen katılan bir temsilciden oluşan Esnaf ve
Sanatkâr ile Tacir ve Sanayiciyi Belirleme Koordinasyon Kurulu kurulmuştur.
Kurulun sekretarya hizmetleri Genel Müdürlük
tarafından yürütülür.
Mutabakat
komiteleri
MADDE 64. — Bu Kanuna tabi odalar arasında veya bu odalar ile Türkiye Odalar ve Borsalar
Birliği bünyesindeki odalar arasında üye kayıt zorunluluğu bakımından çıkacak
anlaşmazlıkları çözümlemek üzere il ve ilçelerde mutabakat komiteleri kurulur.
Bu komiteler anlaşmazlıkları, Esnaf ve Sanatkâr ile Tacir ve Sanayiciyi
Belirleme Koordinasyon Kurulunun belirleyeceği esaslar dahilinde çözüme
kavuştururlar.
Mutabakat
komiteleri;
a) Bu Kanuna tabi
odalar arasında üye kayıt zorunluluğu bakımından çıkacak anlaşmazlıkları
çözümlemek üzere, İl ve ilçelerde mülkî amirin başkanlığında ilgili odaların ve
birliğin birer temsilcisinden oluşur, oyların eşitliği halinde başkanın oyu iki
sayılır.
b) Bu Kanuna tabi
odalar ile Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği bünyesindeki odalar arasında üye
kayıt zorunluluğu bakımından çıkacak anlaşmazlıkları çözümlemek üzere, il ve
ilçelerde mülki amirin başkanlığında illerde birlik, ilçelerde ilgili oda ile
ticaret veya ticaret ve sanayi odalarının birer temsilcisinden oluşur.
Komite
kararlarına karşı ilgililer tarafından on gün içinde yetkili Asliye Hukuk
Mahkemesine itiraz edilebilir. Mahkemenin kararı kesindir. Kesinleşen mahkeme
kararı üzerine ilgili sicil müdürlükleri kayıtlarında gerekli işlemi yapmak
zorundadırlar.
BEŞİNCİ BÖLÜM
Muafiyetler ve Listeler
Muafiyetler
MADDE 65. — Esnaf ve sanatkârlar meslek kuruluşlarının, kuruluş amaçlarını gerçekleştirmek
ve bu amaçlarına uygun olarak kullanılmak üzere iktisap ettikleri ve edecekleri gayrimenkuller ile bu kuruluşların görevleri
dolayısıyla elde ettikleri gelirler, katma değer vergisi ve emlak vergisi hariç
her türlü vergi, resim ve harçtan müstesnadır.
Listeler
MADDE 66. — Esnaf ve sanatkârlar meslek kuruluşlarının olağan ve olağanüstü genel kurul
toplantılarına katılacak üyeleri belirleyen ve seçim kuruluna verilecek olan
genel kurul toplantısına katılacaklar listesi, Maliye Bakanlığı ile
Konfederasyonun görüşü alınarak Bakanlıkça belirlenen ücret karşılığında ilgili
esnaf ve sanatkâr meslek kuruluşu tarafından Bakanlık e-esnaf ve sanatkâr veri
tabanından temin edilir. Tahsil edilen ücret tutarları bütçeye gelir kaydedilir.
DÖRDÜNCÜ KISIM
Esnaf ve Sanatkârlar Sicili
Sicil teşkilatı
ve personeli
MADDE 67. — Esnaf ve sanatkârların sicillerinin, sağlıklı ve güvenli bir şekilde Bakanlık
e-esnaf ve sanatkâr veri tabanında tutulması ve yayınlanmasını teminen ticaret davalarına bakan asliye hukuk
mahkemeleri gözetiminde ve kurulu bulunduğu il idari sınırları içerisinde
çalışmak üzere birlik bünyesinde ayrı bir birim olarak Esnaf ve Sanatkâr Sicil
Müdürlüğü kurulur. Sicilin personel ücretleri ve diğer giderleri birlik
tarafından karşılanır.
Sicil işlemleri
birlik yönetim kurulunun teklif edeceği aday veya adaylar arasından Bakanlık
tarafından onaylanacak sicil müdürleri tarafından yürütülür. Sicil müdürlerinin
en az ön lisans diplomasına sahip olmaları ve 657 sayılı Devlet Memurları
Kanununun 48 inci maddesindeki genel şartları haiz bulunmaları gereklidir. Gerek
görülmesi halinde en az lise mezunu olmak kaydı ile sicil müdürüne yardımcı
olacak personelin ataması birlik yönetim kurulunca yapılır ve Bakanlığa bilgi
verilir. Sicil müdürlerinin ve personelinin görevden alınmaları atanmalarındaki
usule tabidir.
Bakanlık, sicil
müdürlerinin ve diğer sicil personelinin işlemlerini her zaman denetlemeye ve
görevden alınmasını ilgili birlik yönetim kurulundan istemek de dahil olmak
üzere gerekli tedbirleri almaya yetkilidir.
Sicil müdürleri,
sicil kayıtlarını mevzuata ve gerçeklere uygun olarak tutmak ve izlemekle
görevli ve sorumludur. Sicil kayıtları üzerinde suç işledikleri belirlenen sicil
teşkilatı personeli hakkında bu suçlarından ve diğer mevzuata aykırı
işlemlerinden dolayı kamu görevlileri hakkındaki cezalar uygulanır.
Türk Ticaret
Kanununun, ticaret siciline ilişkin 26 ila 40 ıncı maddelerinin bu Kanuna aykırı olmayan hükümleri Esnaf ve Sanatkâr Sicil
Müdürlüğü hakkında da uygulanır.
Sicile kayıt
mecburiyeti ve sicil işlemleri
MADDE 68. — Bu Kanun kapsamındaki esnaf ve sanatkârlar, yanlarında çalışanlar hariç,
çalışmaya başladıkları tarihten itibaren durumlarını otuz gün içinde bağlı
bulundukları sicile tescil ve Sicil Gazetesinde ilan ettirmekle yükümlüdürler.
Bu yükümlülüğü yerine getirmediği tespit edilenler birlik tarafından ruhsat
vermekle yetkili ilgili kurum ve kuruluşlara bildirilir. İlgili kurum ve
kuruluşlar, sicil kaydı yapılana kadar bunların faaliyetlerini durdurur. 3308
sayılı Meslekî Eğitim Kanunu kapsamına alınan il ve mesleklerde faaliyette
bulunacak esnaf ve sanatkârlardan sicile kayıt sırasında meslek dalı ile ilgili
ustalık belgesi istenir.
Esnaf ve
sanatkârların sicile kayıtlarında, kendilerinin vergi mükellefi ya da vergiden muaf olduklarının belgelenmesi
istenir.
Esnaf ve
sanatkârların meslekî faaliyette bulunabilmeleri ve ilgili odaya kaydedilmeleri
için sicile kayıtları şarttır ve sicile her bir meslek için ayrı kayıt yapılması
gereklidir. Sicile kaydı yapılan esnaf ve sanatkârların ilgili odaya kayıt için
bilgilerinin gönderilmesi, sicil tarafından elektronik ortamda Bakanlık e-esnaf
ve sanatkâr veri tabanında gerçekleştirilir. Esnaf ve sanatkârlar kayıt
beyannamelerindeki hususlarda meydana gelen değişiklikleri en geç otuz gün
içinde sicile bildirmek zorundadırlar.
Esnaf ve sanatkâr
siciline kayıtlı iken, daha sonraki yıllarda yıllık alış veya satış tutarları ya da gayri safi iş hasılatı, esnaf ve sanatkâr
sayılma hadlerini aşanlar kendileri istemedikçe ticaret siciline ve dolayısıyla
Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği bünyesindeki odalara kayda zorlanamazlar.
Ancak, yıllık alış veya satış tutarları ya da gayri
safi iş hasılatı, esnaf ve sanatkâr sayılma hadlerinin altı katını aşanların
kayıtları, sicil marifetiyle ticaret siciline aktarılır.
Tescili
gerektiren olay veya işlemlerin tamamen veya kısmen sona ermesi veya ortadan
kalkması halinde sicildeki kayıt ilgilinin talebi üzerine kısmen veya tamamen
silinir.
Sicil müdürü
tarafından öldüğü belirlenen ve varisleri tespit edilemeyen esnaf ve
sanatkârların sicil kayıtlarının silinmesi ve bu hususun Sicil Gazetesinde ilanı
doğrudan ve ücretsiz olarak yapılır. Bu durumdaki işlemlerden 492 sayılı Harçlar
Kanununda belirtilen harçlar tahsil edilmez.
Sicil işlemleri,
sicil müdürleri ve personeli tarafından elektronik ortamda Bakanlık e-esnaf ve
sanatkâr veri tabanında gerçekleştirilir.
Kayıt ve tescil
harcı
MADDE 69. — ( Değişik
28/3/2007-5615/29 md.) Esnaf ve sanatkârların sicile
kayıt ve tescil harçlarının tutarı 492 sayılı Harçlar Kanununun Ticaret Sicili
Harçları hükümlerine göre hesap edilecek harcın yarısıdır. Alınan bu harcın red ve iadeler
düşüldükten sonra kalan tutarının yüzde 25'i ilgili birliğe gelir kaydedilmek
üzere aktarılır .
Sicil Gazetesi
MADDE 70. — Sicile kayıt edilen ve ilanı gereken hususlar, Bakanlığın gözetim ve denetimi
altında Konfederasyon tarafından Bakanlık e-esnaf ve sanatkâr veri tabanı
kullanılarak elektronik ortamda Türkiye Esnaf ve Sanatkârlar Sicil Gazetesinde
yayınlanır.
Sicil Gazetesinin
çıkarılmasına ilişkin esasları tespit, yayım işlerini sevk ve idare etmek ve
Bakanlık ile Konfederasyon arasındaki çalışmaları koordine etmek üzere; Bakanlık
Müsteşarının başkanlığında, ilgili müsteşar yardımcısı, Esnaf ve Sanatkârlar
Genel Müdürü ve genel müdür yardımcıları ile Konfederasyon genel sekreteri,
genel sekreter yardımcısı ve Sicil Gazetesi müdüründen oluşan Sicil Gazetesi
komitesi kurulur.
Sicil Gazetesinde
yayınlanacak ilan ücretleri Sicil Gazetesi komitesinin teklifi ve Bakanlığın
onayı ile yürürlüğe girecek bir tarife ile belirlenir. Sicil Gazetesi ilan
ücretleri sicil tarafından elektronik ortamda tahsil edilir ve Sicil Gazetesi
hesabına elektronik ortamda aktarılır.
BEŞİNCİ KISIM
Eğitim
Eğitimin kapsamı,
pratik meslek eğitimi ve denetimi
MADDE 71. — Bu Kanunun meslekî eğitime ilişkin hükümleri ile 3308 sayılı Meslekî Eğitim
Kanununun esnaf ve sanatkâr kesimindeki pratik meslek eğitimini düzenleyen
hükümleri Bakanlık, Millî Eğitim Bakanlığı ve Konfederasyonun işbirliği ile
bütünlük içinde yürütülür. Esnaf ve sanatkârların meslekî eğitimleri, esnaf ve
sanatkârlar meslek kuruluşları ile Millî Eğitim Bakanlığı Çıraklık ve Yaygın
Eğitim Genel Müdürlüğü tarafından ortaklaşa planlanır, yürütülür,
değerlendirilir ve denetlenir.
Eğitimin
organizasyonu
MADDE 72. — Bu Kanunda ve 3308 sayılı Meslekî Eğitim Kanununda belirlenen amaçlar
doğrultusunda esnaf ve sanatkârlar ile yanlarında çalışan çırak ve kalfaların,
pratik meslek eğitimini gerçekleştirmek, her kademedeki esnaf ve sanatkârlar
meslek kuruluşlarının asli görevidir.
Esnaf ve
sanatkârlar ile yanlarında çalışan çırak ve kalfaların, meslekî eğitimlerini
organize etmek için esnaf ve sanatkârlar meslek kuruluşlarının bünyesinde birer
meslekî eğitim danışmanlığı birimi kurulur.
Meslek Eğitimi
Fonu
MADDE 73. — Esnaf ve sanatkârların her türlü meslek eğitimi faaliyetini gerçekleştirmek ve
desteklemek amacıyla Konfederasyon bünyesinde Meslek Eğitimi Fonu kurulur.
Fonun kaynakları;
a) Konfederasyon
bütçesine her yıl bu amaçla konacak ödenekler,
b) Esnaf ve
sanatkârlar meslek kuruluşlarının eğitim bütçelerinden ödeyecekleri paylar,
c) Yapılacak
bağışlar ve diğer gelirlerden,
Oluşur.
Fonda toplanan
kaynak, sadece esnaf ve sanatkâr kesimine yönelik yapılacak meslekî eğitim ile
bu eğitimin geliştirilmesi ve yaygınlaştırılması amacıyla kullanılır.
Meslek eğitiminin
finansmanı
MADDE 74. — Esnaf ve sanatkârlar meslek kuruluşları bu Kanunda belirtilen meslek eğitimine
ilişkin görevleri yerine getirmek için, katılma paylarının hesaplanmasında
kullanılan yöntem esas alınarak, yıllık gayri safi gelirlerinin % 5'ini ayırmak suretiyle eğitim bütçesi yapmak
zorundadırlar.
Odalar ayırdıkları bu payın beşte birini birliğe, beşte
birini varsa federasyona, beşte birini Konfederasyon bünyesindeki Meslek Eğitimi
Fonuna, hesap yılını takip eden mart ayı sonuna kadar öderler. Geri kalan
miktarı da kendileri meslekî eğitim için kullanırlar. Birlik ve federasyonlar ayırdıkları bu payın beşte birini Konfederasyon
bünyesindeki Meslek Eğitimi Fonuna öderler, geri kalan miktarı da kendileri
meslekî eğitim için kullanırlar. Konfederasyon ise ayırdığı payın tamamını Fona aktarır.
ALTINCI KISIM
Yönetmelikler, Geçici ve
Son Hükümler
Yönetmelikler
MADDE 75. — Bu
Kanunun;
a) 4 üncü
maddesindeki karma odalarda kurulacak meslek komitelerinin kuruluşu ile çalışma
usul ve esasları Konfederasyon tarafından,
b) 47 nci maddesindeki, Bakanlık temsilcisinin veya
hükümet komiserinin görevlendirilmesi, görev ve yetkileri ile bunlara ödenecek
ücretler Bakanlık tarafından,
c) 49 uncu
maddesinde belirtilen genel kurullarda oy verme işleminin elektronik ortamda
yapılması ile ilgili usul ve esaslar Bakanlık tarafından,
d) 60 ıncı maddesindeki, esnaf ve sanatkârlar meslek
kuruluşlarınca kullanılacak defter ve makbuzlar ile faaliyet konularına ve
mevzuata uygun nitelikte muamelat, muhasebe, personel işlemlerinin usul ve
esasları Konfederasyon tarafından,
e) 61 inci
maddesindeki, kayıt ücretleri ve yıllık aidatlar ile esnaf ve sanatkârlar meslek
kuruluşlarının düzenleyecekleri belgeler ve yaptıkları hizmet karşılığında
anılan maddede belirtilen hadler içinde kalmak kaydıyla iller ve meslek
gruplarının özellikleri dikkate alınarak belirlenecek tarifelere göre tahsil
edecekleri ücretler Konfederasyon tarafından,
f) 62 nci maddesindeki, fiyat tarifelerinin düzenleme usul
ve esaslarının tayin ve tespiti Konfederasyon tarafından,
g) 63 üncü
maddesindeki, Esnaf ve Sanatkâr ile Tacir ve Sanayiciyi Belirleme Koordinasyon
Kurulunun çalışma usul ve esasları Bakanlık tarafından,
h) 67, 68 ve 69
uncu maddelerinde yer alan, sicil işlemlerinin nasıl yürütüleceği, defter ve
kayıtların ne şekilde tutulacağı, hangi hususların tescil ve ilan edileceği;
resen kayıt ve terkin işlemleri, sicilin denetimi, sicil memurlarına itiraz
yolları, sicil personelinin nitelikleri, sorumluluğu Bakanlık tarafından,
ı) 70 inci
maddesindeki, Sicil Gazetesinin çıkarılması ve idare şekli, giderlerinin
karşılanması, gelirlerinin tahsili ve sarfı, ilan ve ücret tarifesi,
kayıtlarının tutulması, muamelat ve muhasebe işlemlerinin yürütülmesi usul ve
esasları ile Sicil Gazetesi komitesi üyelerine Sicil Gazetesi gelirlerinden
karşılanmak ve net aylık miktarı asgari ücret tutarını geçmemek üzere ödenecek huzur hakları Bakanlık tarafından,
j) 71, 72 ve 73
üncü maddelerinde yer alan pratik eğitimin verileceği iş yerleri ve bunların
denetimine ilişkin hükümlerinin usul ve esasları ve 3308 sayılı Meslekî Eğitim
Kanununun uygulanmasında henüz kapsam içine alınmamış il ve meslek dallarında
yapılacak uygulama ve verilecek belgeler ile Meslek Eğitimi Fonunun yönetimi ve
fon kaynaklarının kullanımı Konfederasyon tarafından,
Üç ay içerisinde
çıkarılacak yönetmeliklerle düzenlenir. Konfederasyon tarafından hazırlanması
öngörülen yönetmelikler Bakanlık onayı ile yürürlüğe konulur.
Bu Kanunun 4, 16,
26 ve 34 üncü maddelerinde öngörülen örnek ana sözleşmeler Bakanlıkça altı ay
içinde hazırlanır.
Yürürlükten
kaldırılan hükümler ile atıflar
MADDE 76. — 17.7.1964 tarihli ve 507 sayılı Esnaf ve Sanatkârlar Kanunu yürürlükten
kaldırılmıştır. Diğer kanunlarda, 507 sayılı Esnaf ve Sanatkârlar Kanununa
yapılmış olan atıflar bu Kanuna yapılmış sayılır.
GEÇİCİ MADDE 1. — Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten önce kurulmuş bulunan oda, birlik,
federasyon ve Konfederasyonun tüzel kişilikleri bu Kanunda öngörülen şartları
yerine getirmeleri kaydıyla devam eder.
GEÇİCİ MADDE 2. — Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten önce
olağan ve olağanüstü genel kurullarını yapmış ve yapmamış olan esnaf ve
sanatkârlar meslek kuruluşları, olağan genel kurul toplantılarını ve seçimlerini
2005 yılında olmak üzere; odalar ekim ayında, birlikler ve federasyonlar kasım
ayında, Konfederasyon aralık ayında, bu Kanuna göre yeniden yaparlar. Esnaf ve
sanatkârlar meslek kuruluşlarının halen görevde olan yetkili kurulları, bu
Kanuna göre 2005 yılında yapılacak olağan genel kurul ve seçimlere kadar olan
görev sürelerini mevcut durumları ile tamamlarlar. Bu Kanunun yürürlüğe
girmesinden sonra esnaf ve sanatkârlar meslek kuruluşlarının yapılacak
olağanüstü genel kurulları ve seçimleri bu Kanuna göre yapılır ve yetkili
organlar bu Kanuna göre teşekkül ettirilir.
GEÇİCİ MADDE 3. — 15.8.2005 tarihine kadar, mevcut esnaf ve sanatkârlar odalarına kayıtlı üyelerin
üyelik nitelikleri bu Kanunun 7 nci maddesinde
belirtilen şartlara uygun olarak yönetim kurulu tarafından güncelleştirilir.
Sicile kayıtlı
olmayıp odaya kayıtlı üyelerle, odaya kayıtlı olmayıp sicile kayıtlı olan
üyelerin eksik işlemleri, sicil tarafından oda ve sicil numaraları ilgili odayla
irtibatlı olarak verilerek tamamlanır. Ayrıca, odalar; üyelerine ilişkin
bilgilerin Bakanlık e-esnaf ve sanatkâr veri tabanında güncelleştirilmesini
15.8.2005 tarihine kadar, tamamlamak zorundadırlar. Üyeler de bu süre içinde
eksik bilgilerini odaya ulaştırmak mecburiyetindedirler. Bu çalışmalar sonucunda
vefat ettiği, emekli olarak veya başka bir nedenle mesleğini icra etmekten
vazgeçtiği tespit edilen üyelerin bilgilerini havi listeler oda yönetim
kurulunca sicile bildirilir ve bu kişilerin sicil ve oda kayıtları silinir. Bu
şekilde yapılan terkin işleminden harç alınmaz ve Sicil Gazetesinde yayımı
ücretsiz olarak yapılır.
Oda kayıtları
bulunup esnaf ve sanatkâr sicil kayıtları olmayan üyelerin üyeliklerinin bu
yasaya uygun olarak güncellenmesini temin için üyelik niteliklerini taşımaları
kaydıyla ve bir sefere mahsus olmak üzere 15.8.2005 tarihine kadar esnaf ve
sanatkâr siciline yapılacak kayıtlarında tescil harcı ve herhangi bir masraf
alınmaz ve bunların Sicil Gazetesinde ilanı ücretsiz olarak yapılır.
Oda üyeliğine
istinaden Esnaf ve Sanatkârlar ve Diğer Bağımsız Çalışanlar Sosyal Sigortalar
Kurumu üyesi olan, ancak bu Kanunun yürürlüğe girmesiyle üyelik şartlarını
taşımadıkları için oda üyelikleri sona erenlerin bu kuruma olan üyelikleri,
yükümlülüklerini yerine getirmeleri kaydıyla devam eder.
Güncelleme
çalışmaları sırasında Maliye Bakanlığı, Esnaf ve Sanatkârlar ve Diğer Bağımsız
Çalışanlar Sosyal Sigortalar Kurumu ve Sosyal Sigortalar Kurumu gibi kamu kurum
ve kuruluşlarının veri tabanlarından yararlanılır.
GEÇİCİ MADDE 4. — Bu Kanunun 16 ncı maddesinin birinci fıkrası, bu
Kanunun yürürlüğe girdiği tarihte faaliyette bulunan İstanbul Bilumum Madeni
Eşya Sanatkârları Odaları Birliği için uygulanmaz. Bu Birlikte İstanbul Esnaf ve
Sanatkâr Sicil Müdürlüğüne bağlı bir sicil müdür yardımcısı görev yapar.
GEÇİCİ MADDE 5. — Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren;
a) Yıllık
aidatlarını, 31.12.2003 tarihine kadar ödemeyen oda üyelerinin, bu tarihten
önceki dönemlere ilişkin yıllık aidat borçları ve gecikme zamları,
b) Katılma ve
eğitim paylarını, 31.12.2003 tarihine kadar ödemeyen oda, birlik ve
federasyonların, bu tarihten önceki dönemlere ait katılma ve eğitim payı
borçları ve gecikme zamları,
2004 yılına ait
yıllık aidat, katılım payı ve eğitim payları asıllarının üç ay içinde ödenmesi
kaydıyla terkin olunur.
31.12.2003
tarihinden önceki dönemlere ait yıllık aidat ve gecikme zammı borcu olup oda
tarafından kanuni yollara başvurulduğu halde adresinde bulunamayan ve gayrifaal olduğu anlaşılan üyeler oda yönetim
kurulunca tespit edilerek sicil ve oda üyelik kayıtlarının silinmesi için sicile
bildirilir; bu şekilde yapılan terkin işlemlerinin Sicil Gazetesinde yayımı
ücretsiz olarak yapılır ve harç alınmaz.
GEÇİCİ MADDE 6. — 15.8.2005 tarihine kadar, yapılacak güncelleme çalışmaları sonucunda aktif üye
sayıları 100'den az olan odalar, Bakanlık e-esnaf ve sanatkâr veri tabanında
Bakanlıkça tespit edilir ve bu odalar mahkeme kararına gerek kalmaksızın
kendiliğinden fesih olmuş sayılırlar ve durum Bakanlık tarafından ilgili birliğe
bildirilir. Bu odalar hakkında ilgili birlik tarafından bu Kanunun 15 inci
maddesinin son fıkrasındaki fesih ile ilgili hüküm uygulanır.
GEÇİCİ MADDE 7. — Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihte bu Kanunla yürürlükten kaldırılan 507
sayılı Kanuna göre tesis edilmiş bulunan ajanlıklar kendiliğinden lâğvolur ve
haklarında bu Kanunun 15 inci maddesinin son fıkrasındaki fesih ile ilgili hüküm
uygulanır. Ajanlık üyeleri 15.8.2005 tarihine kadar, sicil tarafından bu Kanunun
6 ncı maddesinde belirtilen esaslar dahilinde ilgili
odalara devir ve kayıt edilir. Bu işlem için üyelerden herhangi bir ücret
alınmaz. Bu ajanlıkların üye kayıt defterleri bağlı olduğu birlik tarafından
muhafaza edilir.
GEÇİCİ MADDE 8. — Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihte bu Kanunla yürürlükten kaldırılan 507
sayılı Kanuna göre büyükşehir statüsündeki illerin
il merkezlerine dahil ilçelerde kurulmuş olan odalar ile daha sonra büyükşehire dahil edilen ilçelerde kurulmuş odalar
mevcut üyelerini muhafaza ederler. Ancak, daha sonra yapılacak yeni üyelik
kayıtlarında bu odaların çalışma bölgesinde faaliyet gösteren esnaf ve
sanatkârlar isteklerine göre bu odalara veya büyükşehir sınırları içinde kurulu bulunan ilgili odaya sicil tarafından kaydedilir.
GEÇİCİ MADDE 9. — Sicil Gazetesinin elektronik ortamda yayımlanmaya başlanmasından önce
yayınlanmış nüshaları Bakanlık ve Konfederasyonun gözetim ve işbirliğinde
elektronik ortama aktarılır.
GEÇİCİ MADDE 10.
— Bu Kanunun
yürürlüğe girdiği tarihten önce genel sekreter, genel sekreter yardımcısı ve
sicil memuru olarak atanmış olanlarda bu Kanunda belirtilen nitelikler aranmaz;
sicil memurları sicil müdürü olarak atanmış sayılır.
GEÇİCİ MADDE 11 — Bu Kanunda öngörülen yönetmelikler çıkarılıncaya kadar mevcut yönetmeliklerin bu
Kanuna aykırı olmayan hükümlerinin uygulanmasına devam olunur.
GEÇİCİ MADDE 12.
— Bu Kanunun
yürürlüğe girdiği tarihte ilçelerde kurulu bulunan ve üye sayıları 100’den aşağı
olan odaların, toplam üye sayıları 100’den aşağı olmaması şartıyla 2005 yılı
Ekim ayında yapacakları genel kurulları öncesinde müşterek genel kurullarını
yaparak birleşmeleri halinde karma oda olarak devam ederler.
Yürürlük
MADDE 77. — Bu Kanun yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
Yürütme
MADDE 78. — Bu Kanun hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür.
20 Haziran 2005